Sieć Obywatelska Watchdog Polska oraz Instytut Prawa i Społeczeństwa zapraszają na webinarium eksperckie pt. “Sąd z papieru S01 E02: W królestwie sądowej statystyki”, które odbędzie się 21 kwietnia 2020 r. o godz.19.00. Link do webinarium: https://bit.ly/sądzpapieru Spotkanie online poprowadzi Jarosław Gwizdak z INPRIS – prawnik, działacz społeczny, sędzia, propagator sprawnych, przyjaznych i obywatelskich instytucji życia…
Pamiętacie pełen wyczekiwania piątek 20 marca, kiedy powiedziano nam, że od środy 25 marca realizowane będzie przez szkoły nauczanie zdalne, ale nikt nie widział na oczy projektów rozporządzeń na ten temat? Projekty nie ujrzały światła dziennego, a na konferencji prasowej jak zwykle snuto opowieści bez oparcia w faktach prawnych. Dopiero wieczorem koło 22:00 pilni obserwatorzy…
W 2017 roku spotkaliśmy się z aktywnymi obywatelkami i obywatelami, by zastanowić się, jak możemy sprawdzić efekty zmian w sądach powszechnych wprowadzonych ustawą z 12 lipca 2017 roku. Dwa lata później zaczęliśmy przyglądać się efektom reformy. Zapytaliśmy wszystkie sądy powszechne – w sumie jest ich 373, w tym 317 sądów rejonowych, 45 sądów okręgowych i…
Wprowadzając przepisy tzw. specustawy, rządzący narzucili jednocześnie cenzurę na informacje publiczne i zablokowali jawność. Od 31 marca 2020 roku żadna instytucja publiczna w Polsce nie musi odpowiadać na pytania. Jesteśmy skazani wyłącznie na oficjalny przekaz. Dodatkowo przepisy w zasadzie zawieszają działalność sądów, które dotychczas kontrolowały, jak administracja realizuje obowiązki związane z udostępnianiem informacji społeczeństwu i…
Stowarzyszenie prowadzi wiele spraw, zarówno swoich, jak i klientów. Ale ile dokładnie? I z jakim skutkiem? Zapraszamy na krótki przegląd naszych sądowych wojaży w liczbach. Wojewódzkie Sądy Administracyjne W 2019 w sprawach Sieci przed sądami administracyjnymi zapadło 121 wyroków. Gdzie? Nasze sprawy kierowaliśmy do sądów w całej Polsce – ostatecznie w naszych sprawach orzekało 14…
10 kwietnia 2020 roku zwróciliśmy się do Marszałka Senatu z wnioskiem o zajęcie się sprawą ograniczenia jawności i zagrożenia brakiem informacji na temat aktualnej sytuacji w Polsce. Między innymi w związku z COVID-19. Proponowaliśmy by w procedowanej przez Senat ustawie dokonać właściwym wyłączeń we wcześniejszych ustawach zawieszających terminy procedowania spraw z zakresu dostępu do informacji…
Nikogo nie dziwi fakt, że w czasach epidemii koronawirusa prawo jest stanowione w tempie szybszym niż jesteśmy do tego przyzwyczajeni. Jednak władza, zbyt często zarządzając poprzez konferencje, nie akty prawne i nie respektując podstawowych standardów, przyczynia się do dezorganizacji życia społecznego i zwiększa chaos. Przypomnijmy choćby już anegdotyczną sytuację związaną z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z…
Na webinarium omówimy, jak wygląda dostęp do informacji publicznej w obecnej sytuacji. Przedmiotem spotkania będą wątpliwości pojawiające się po wprowadzeniu specustawy z 31 marca 2020 potocznie zwanej „Ustawą o tarczy antykryzysowej”. Porozmawiamy m.in. o tym, czy “zawieszenie” biegu terminów dotyczy także terminów na udostępnienie informacji publicznej. Odpowiemy także na pytania: Który sąd administracyjny będzie właściwy…
Media regularnie informują o problemach z przeprowadzeniem testów na obecność koronawirusa– brakuje ich choćby dla pracowników służby zdrowia, którzy nie tylko sami codziennie ryzykują zakażenie i obawiają się o zdrowie swoich rodzin, ale też mogą stanowić zagrożenie dla niezakażonych pacjentek i pacjentów. W związku z tymi doniesieniami Sieć Watchdog 30 marca wysłała do Agencji Rezerw…
Chaotyczne i gwałtowne decyzje rządzących są naszym udziałem prawie codziennie. I choć w warunkach epidemii wiele decyzji trzeba podejmować z godziny na godzinę, to czy dotyczy to wszystkich posunięć rządzących? Czy do podjęcia pewnych kroków nie można było wcześniej się przygotować, by zapobiec dezorganizacji życia obywateli, jak to było na przykład w przypadku zamknięcia szkół?…
W 2019 roku złożyliśmy 2804 wnioski o informację publiczną. Jednak nie liczby są tu najważniejsze. Co roku są one zresztą inne, wszystko zależy od liczby instytucji, które monitorujemy. Wystarczy, byśmy w ciągu jednego roku wysłali dwa wnioski o informację do wszystkich urzędów gmin w Polsce i już mamy 5 tysięcy wniosków. Tak było np. w…
W Oleśnicy wnioskujący o udostępnienie informacji publicznej powinni liczyć się z możliwością poniesienia dodatkowych kosztów – w końcu czas urzędnika jest cenny (według dziennikarzy możliwe, że szczególnie wtedy, kiedy wnioskodawcą jest lokalna gazeta). Wielokrotnie poruszaliśmy już kwestie nieprawidłowości związanych z naliczaniem opłat za informację publiczną (więcej o tym: Płacić czy nie płacić? Pułapki bezpłatnego dostępu…
Wszyscy w napięciu czekają na kolejne decyzje rządu mające zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa SARS-CoV-2. Państwowe instytucje otrzymują ogromne uprawienia, które pozwalają ingerować w życie obywateli. By skutecznie walczyć z epidemią, wszyscy musimy podporządkować się pewnym ograniczeniom i nakazom. Ale czy wszystkie decyzje rządzących dotyczące walki z pandemią są słuszne, a obostrzenia konieczne i przemyślane? Przykładem…
16 grudnia 2016 r. przyjęto tzw. ustawę dezubekizacyjną, czyli ustawę o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin. W wyniku wprowadzonych regulacji dziesiątkom tysięcy funkcjonariuszy służb, objętych…
Sieć Obywatelska Watchdog Polska wspólnie z Helsińską Fundacją Praw Człowieka zaapelowała do Ministerstwa Zdrowia, Sanepidu oraz dyrektorów szpitali o przestrzeganie prawa do wolności słowa personelu medycznego oraz powstrzymania się od nakładania nadmiernych ograniczeń czy też wyciągania konsekwencji wobec medyków pełniących rolę sygnalistów. Treść apelu Apel nawiązuje do doniesień medialnych na temat pracowników i pracownic służby…
Pod koniec 2019 r. Sejmik Województwa Świętokrzyskiego wybierał Wicemarszałka. Zazwyczaj radni głosują za pomocą sprzętu, który rejestruje w sposób imienny, jak głosują poszczególne osoby. W tym przypadku, zgodnie z prawem, wybory przeprowadzono w sposób tajny, używając kart do głosowania, które wrzucono do urny. Głosowanie tajne jest politycznie ryzykowne. Teoretycznie nie powinna wówczas działać dyscyplina partyjna…
Wprowadzone przepisy nie wpływają na możliwość przeprowadzenia sesji rady gminy, powiatu czy sejmiku województwa. W Polsce nie wprowadzono dotychczas żadnego ze stanów nadzwyczajnych, o których mowa w przepisach Konstytucji RP oraz przepisach ustawy o stanie wyjątkowym czy ustawy o stanie klęski żywiołowej. Od 20 marca 2020 r. obowiązuje za to rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie…
26 marca o godzinie 19.00 zapraszamy na webinarium organizowane wspólnie przez Sieć Obywatelską Watchdog Polska i Helsińską Fundację Praw Człowieka pt. „Dlaczego należy wykreślić zniesławienie (art. 212) z kodeksu karnego?”. Link do webinarium. O artykule ostatnio pisaliśmy kilka razy – ten temat często pojawia się w naszym poradnictwie. Coraz więcej osób korzystających z prawa do…
Eksperci WHO apelują, by nie próbować samodzielnie „uodpornić” się na koronawirusa środkami dostępnymi bez recepty: zażywane w nadmiarze witamina C, D czy cynk mogą nam nawet dodatkowo zaszkodzić. A tymczasem okazuje się, że postępowanie producentów dostępnych na rynku suplementów diety raczej nie ułatwia nam rozsądnego wzbogacania diety. NIL sprawdza Na początku tego roku Gazeta Prawna…
Prawo do informacji, którego częścią jest uprawnienie do wstępu na posiedzenia rady gminy, powiatu, sejmiku województwa oraz Sejmu RP i Senatu RP, jest prawem człowieka. Ograniczenie tego prawa musi odbywać się zgodnie z zasadami określonymi w Konstytucji RP. Aktualna sytuacja postawiła samorządy w trudnej sytuacji. Zadają sobie pytania dotyczące prowadzenia sesji i realizacji uprawnienia każdej…
Rok temu hitem serialowym okazała się pozycja telewizji HBO o Czarnobylu. Wiele osób na całym świecie z zapartym tchem śledziło historię, którą część z nas ma szansę pamiętać z własnego doświadczenia. Choć oglądałam to oczami nastolatki, zainteresowanej raczej sobą niż tym, co się dzieje wokół, pamiętam przerażenie moich rodziców. Zwłaszcza ojca, naukowca i botanika, znającego…
Na początku lutego ruszyła kampania wyborcza, a 27 lutego wysłaliśmy wnioski o informację publiczną do komitetów wyborczych kandydatów na Prezydenta, chcąc dowiedzieć się, jaki jest ich stosunek do jawności. Na razie wnioskowane informacje udostępnił jedynie komitet Władysława Kosiniaka – Kamysza. Nasz wniosek był prosty, nie prosiliśmy o dane, których udostępnienie często budzi opory, czyli na…
Koronawirus (COVID-19) spowodował nie tylko zamieszanie w gospodarce, służbie zdrowia, informacji, ale też w prawie. Jednym z wymiarów tych problemów jest jeszcze większe niż zazwyczaj ignorowania prawa przez różne instytucje. Tym razem jednak problem wynika nie tyle ze zwyczaju lub przekonań (co od lat zwalczamy), a z poczucia wyższej racji, chaosu, opierania się na obietnicach,…
Jawność w czasach zarazy? Jak najbardziej! Krótki poradnik dla wszystkich, którzy dla dobra swojego i innych zostają w domu, ale nie chcą ograniczać działań na rzecz tworzenia transparentnego i uczciwego państwa. Złóż swój (pierwszy lub kolejny) wniosek o informację publiczną Na początek bez zaskoczeń – ale to naprawdę ważne i naprawdę proste. Wniosek o informację publiczną…
19 sierpnia 2019 roku Wiosna Roberta Biedronia otrzymała od nas skargę na decyzję odmowy udostępnienia informacji publicznej. Zgodnie z prawem partia miała 15 dni na przekazanie skargi do sądu. Do dziś tego nie zrobiła, uniemożliwiając nam dochodzenie naszego prawa do informacji. Wszystko zaczęło się 11 marca 2019 roku, kiedy wysłaliśmy do Wiosny wniosek o informację…
W 2019 r. do internetowej poradni prawnej porady.siecobywatelska.pl prowadzonej przez Sieć Obywatelską Watchdog Polska zgłosiło się 510 osób, rejestrując łączenie 935 spraw. To o ok. 18% więcej niż w 2018 roku. 75% zgłoszonych spraw dotyczyło dostępu do informacji publicznej. W pozostałych przypadkach chciano uzyskać poradę dotyczącą funduszu sołeckiego, uprawnień radnych, budżetu obywatelskiego oraz innych praw…
22 października 2019 roku usłyszeliśmy w Naczelnym Sądzie Administracyjnym, że nagrania z kamer przed Sejmem z grudnia 2016 roku, o które wnioskowaliśmy, są informacją publiczną. Okazało się jednak, że ich nie dostaniemy, ponieważ … już ich nie ma. Kancelaria Sejmu dosyć szybko ostudziła nasze nadzieje na udostępnienie tych nagrań. Kiedy wezwaliśmy do wykonania wyroki i…
Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Press Club Polska, Centrum Cyfrowe, ePaństwo, Izba Wydawców Prasy, Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich, Stowarzyszenie Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej, Stowarzyszenie Gazet Lokalnych, Towarzystwo Dziennikarskie, Sieć Obywatelska Watchdog Polska, Stowarzyszenie Amnesty International wspólnie wystąpiły do komitetów wyborczych kandydatów i kandydatki na Prezydenta z pytaniami: 1) Czy popiera Pani/Pan postulat zniesienia odpowiedzialności karnej za zniesławienie; 2)…
Sieć Watchdog przedstawiła swoją opinię nt. projektu z 28 stycznia 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Projekt ministra Gowina, będący efektem tzw. sprawy prof. Budzyńskiej, ma wzmocnić wolność słowa na uczelni. Jednak regulacje dotykają także jawności sfery publicznej. Obok dobrych pomysłów (zamieszczanie w BIP rekomendacji komisji), kilka innych budzi…
W listopadzie 2019 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie orzekł, iż dyrektor jednej ze szkół powinien ujawnić imienną listę nauczycieli z informacją o ich wynagrodzeniu (II SAB/Lu 51/19). Dwa miesiące później wnioskodawca, będący wydawcą Wspólnoty Parczewskiej, opublikował tę listę na łamach swojej gazety. Prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego ostro skrytykował tę publikację, sugerując, że ujawnianie…