Pierwszy zjazd Szkoły Inicjatyw Strażniczych
Za nami pierwszy zjazd Szkoły Inicjatyw Strażniczych. Po raz ósmy rozpoczęliśmy półroczną przygodę z Watchdogami z całej Polski.
Zapraszamy do udziału w szkoleniu “Solidarni przeciw SLAPP”
SLAPP, czyli strategiczne działania przeciw partycypacji publicznej stanowią coraz większe wyzwanie. W naszym szkoleniu chcemy przeszkolić 20 prawniczek i prawników oraz 20 aktywistek i aktywistów w temacie ochrony wolności słowa i informacji, ze szczególnym uwzględnieniem SLAPP-ów. Na szkolenie, można zgłaszać się do 14 stycznia 2024 r. Celem szkolenia jest zwiększenie wiedzy, wymiana doświadczeń między adwokatami,…
Apelujemy do Ministra Sprawiedliwości o ujawnienie kodu źródłowego Systemu Losowania Przydziału Spraw Sądowych
W odpowiedzi na obawy dotyczące transparentności działania Systemu Losowego Przydziału Spraw (SLPS) nasza organizacja wysłała oficjalne pismo do Ministra Sprawiedliwości, Adama Bodnara. W liście zwracamy się z prośbą o ujawnienie kodu źródłowego SLPS, systemu wprowadzonego w 2017 roku, mającego na celu bezstronny dobór sędziów do poszczególnych spraw. O upublicznienie kodu zabiegamy od ponad 6 lat…
Apel do Premiera ws. sytuacji na granicy polsko-białoruskiej
Sieć Obywatelska Watchdog Polska wraz z innymi organizacjami skierowała do Premiera Donalda Tuska list ws. naruszeń praw człowieka, które obserwujemy od początku kryzysu humanitarnego na polsko-białoruskim pograniczu.
Budowa A2 i kręta droga do jawności
Zapewne mało kto pamięta wyścig z czasem, by zdążyć z budową odcinka A2 między Łodzią a Warszawą przed Euro 2012. A wszystko przez chińskie konsorcjum Covec, które w 2009 r. dzięki bardzo atrakcyjnej ofercie wygrało przetarg na budowę dwóch odcinków tej drogi, a dwa lata później się wycofało. Budowę przejęły i zakończyły inne firmy, a…
Polacy o prawie do informacji – badanie IPSOS
W czerwcu zeszłego roku IPSOS przeprowadził dla nas badanie, w którym sprawdził, jak Polacy korzystają z prawa do informacji. O jego wynikach pisaliśmy w naszym Raporcie o stanie jawności. W badaniu zapytaliśmy respondentów o to, czy korzystają z Biuletynów Informacji Publicznej i jak oceniają to narzędzie. Chcieliśmy też wiedzieć, czy Polacy korzystają z prawa do…
Sylwester z marzeniami
Wszystko wskazuje na to, że mimo trudnej sytuacji w TVP tradycyjny “Sylwester Marzeń z Dwójką” odbędzie się bez większych zmian. Jedyna zmiana, o której donoszą Wirtualnemedia, dotyczy nazwy — jak dawniej będzie to po prostu “Sylwester z Dwójką”. My jednak nie rezygnujemy z marzeń, szczególnie tych o jawnych publicznych wydatkach i śpieszymy do Was z…
Czy telewizja publiczna produkuje informację publiczną?
Sprawy o dostęp do informacji publicznej trwają latami. Czasami myślimy, że informacja, którą w końcu uda się nam wywalczyć, nie będzie już potrzebna i interesująca. Czasem jednak rzeczywistość na tyle się zmienia, że informacje, które uzyskaliśmy i orzeczenia, które pojawiły się po drodze, wracają w zaskakującym, nowym kontekście. Pytania o archiwum Wiadomości Kilka lat temu…
Działalność stowarzyszenia a szczególnie istotny interes publiczny
Po doniesieniach o finansowaniu przez spółki Skarbu Państwa zjazdu Klubu Gazety Polskiej, w połowie 2018 r. zapytaliśmy kilka z nich o prowadzoną działalność sponsorską. Postępowanie z Totalizatorem Sportowym wciąż trwa, a w listopadzie 2023 r. pojawiło się uzasadnienie do kolejnego wyroku wydanego w tej sprawie przez WSA w Warszawie. Sąd uznał, że mamy interes w…
Apelujemy o wysłuchanie publiczne kandydatów na członków PKW!
Organizacje społeczne skierowały do Marszałka Sejmu Szymona Hołowni wspólny apel o opóźnienie zaplanowanego na 21 grudnia b.r. głosowania nad wskazanymi przez kluby parlamentarne kandydaturami na członków PKW i zorganizowanie w Sejmie wysłuchania obywatelskiego.
Konflikt interesów w Komisji śledczej ds. wyborów kopertowych
W komisji zasiada osoba, która wydała dane wyborców. Przyznajemy, że na to byśmy nie wpadli. Ale kiedy coś jest jawne i patrzy wiele osób, powiązania czy konflikt interesów może zobaczyć każdy. Tym razem zobaczyła to prokurator Ewa Wrzosek i zadała pytanie na portalu X. W składzie komisji śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości działań…
Kolejna edycja Szkoły wkracza do gry
Dziękujemy Wszystkim Osobom, które wypełniły formularz zgłoszeniowy do tegorocznej Szkoły Inicjatyw Strażniczych. Prawdziwą przyjemnością było czytanie zgłoszeń, gdzie widać było mnóstwo energii, pasji i działań. I choć opisaliście też wiele lokalnych problemów, po raz pierwszy od dawna widać było aż tyle sukcesów i nadziei na zmianę. Wybór jak zwykle trudny. 151 zgłoszeń z całej Polski.…
Wysłuchania na urzędy państwowe – dobry kierunek!
Otrzymaliśmy właśnie zaproszenie na konferencję „Przyszłość ochrony danych osobowych w Polsce — w przededniu wyboru nowego Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych”. Choć brzmi to jak zwykła „konferencja”, to w istocie ma być publicznym wysłuchaniem kandydatek i kandydatów na ten urząd. Prelegentami w czasie konferencji mają być osoby zgłoszone wprawdzie przez posłanki i posłów (w liczbie…
Z Lasami Państwowymi przed sądem
W mediach regularnie pojawiają się doniesienia dotyczące nieprawidłowości w działalności Lasów Państwowych. Jedną z takich kwestii, która w naszej ocenie, wymagałyby wyjaśnienia, jest ewentualne wykorzystywanie majątku Lasów do wspierania działań politycznych. W maju 2023 r. wystąpiliśmy do wszystkich siedemnastu Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych z wnioskiem o udostępnienie informacji o reklamach i ogłoszeniach wykupionych przez Regionalną…
Monitoring realizacji wniosków o udostępnienie informacji
W Polsce nie ma wyznaczonej instytucji, która na bieżąco gromadzi dane o rozpatrywaniu wniosków o udostępnienie informacji i dokonuje przeglądu istniejących przepisów prawa, praktyki, a na tej podstawie proponuje zmiany. W praktyce osoby i organizacje zainteresowane tym, w jaki sposób dana instytucja publiczna realizuje wnioski o udostępnienie informacji, zmuszone są…same składać wnioski z odpowiednimi pytaniami.…
Wydane dane – nasze zażalenie uwzględnione!
W zeszłym tygodniu, za sprawą powołania przez Sejm komisji śledczej, sprawa tzw. wyborów kopertowych powróciła na czołówki mediów. Nie ukrywaliśmy, że temat nieprawidłowości i naruszeń prawa w związku z ich organizacją leży nam na sercu. Jeszcze przed powołaniem komisji śledczej przedstawialiśmy nasze stanowisko tutaj. Jeśli chcecie sobie odświeżyć, o co tak w ogóle chodziło z…
Święto praw człowieka i praworządności
10 grudnia został ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ Międzynarodowym Dniem Praw Człowieka, w rocznicę podpisania Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka w 1948 roku. Już od 23 lat Helsińska Fundacja Praw Człowieka organizuje z tej okazji festiwal filmowy Watch Docs. Z filmów dokumentalnych dowiadujemy się o działaniach na rzecz praw człowieka w różnych zakątkach globu. My —…
Raport o stanie jawności – zapraszamy na live
Zapraszamy na spotkanie, podczas którego omówimy Raport o stanie jawności w Polsce. Przedstawimy najważniejsze dane związane z prawem dostępu do informacji, pojawiające się w 2022 roku. W niektórych punktach nawiążemy także szerzej — do wydarzeń z 2021 i dobiegającego końca 2023 roku. 7 grudnia Sieć Obywatelska Watchdog Polska opublikowała Raport o stanie jawności.…
Raport o stanie jawności w Polsce
Informacja to waluta demokracji Thomas Jefferson Jawność i prawo do informacji to jedyne narzędzia, które pozwalają nam jako społeczeństwu kontrolować poczynania władzy. Dlatego tak ważne jest, by wszystkie mechanizmy umożliwiające tę kontrolę działały bez zarzutu. Czy narzędzia przewidziane w polskim ustawodawstwie tak właśnie działają? Trudno to ocenić, ponieważ w Polsce żadna instytucja tego nie…
Solidarni przeciw SLAPP
Rozpoczynamy nowy projekt związany z przeciwdziałaniem problemowi tłumienia debaty publicznej w wyniku tzw. strategicznych pozwów przeciwko partycypacji publicznej (SLAPP). Do współpracy zaprosimy prawniczki i prawników oraz osoby działające lokalnie. Sprawdź, co przygotowaliśmy.
Parlament Europejski wzmacnia zasady dotyczące uczciwości, przejrzystości i odpowiedzialności
We wtorek 21 listopada do Laski marszałkowskiej wpłynął poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne oraz niektórych innych ustaw. Celem projektu jest nowelizacja prawa dotycząca oświadczeń majątkowych i rozszerzenie tego obowiązku na małżonków osób sprawujących władzę, urzędników wydających decyzje, a także osób zasiadających w organach spółek…
Wydane dane – czyli o praworządności i rozliczeniach
28 listopada 2023 roku Sejm X kadencji rozpoczął procedowanie powołania Komisji Śledczej, która zajmie się tzw. wyborami kopertowymi (Poselski projekt uchwały w sprawie powołania Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości działań podjętych w celu przygotowania i przeprowadzenia wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w 2020 roku w formie głosowania korespondencyjnego). W debacie sejmowej nad powołaniem…
Po 5 latach wciąż nie wiemy, komu przyznano nagrody w MKiDN
27 listopada 2023 r. odbyła się rozprawa dotycząca udostępnienia imion i nazwisk pracowników Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, którym przyznano nagrody w 2017 r. Sprawa przeszła już kilka etapów postępowań, które dwukrotnie dotyczyły uznania, że realizacja naszego pytania wymagałaby przetworzenia informacji. Za pierwszym razem sąd uznał, że minister nie uzasadnił wiarygodnie, że rzeczywiście musi przetworzyć…
Jak pilnować funduszu sołeckiego po złożeniu wniosku?
Udało się. Mieszkanki i mieszkańcy sołectwa spotkali się na zebraniu wiejskim, podjęli uchwałę w sprawie funduszu sołeckiego na kolejny rok, a pomysły na jego przeznaczenie zostały zaakceptowane przez wójta gminy. Co teraz? Jak śledzić dalsze losy zaplanowanych przedsięwzięć i wydatków? A może da się sprawdzić, w jaki sposób wykonywano fundusz sołecki w poprzednich latach?…
Spotkanie w sprawie rejestru umów – 9 listopada 2023 roku
Spotkanie odbywało się w trybie hybrydowym, w związku z czym trudno nam odnotować wszystkie osoby uczestniczące. W dyskusji udział wzięli : Paweł Szewczyk, Naczelnik Wydziału Organizacyjno-Prawnego Grzegorz P. Kubalski, Związek Powiatów Polskich przedstawicielki Ministerstwa Finansów dr hab. Agnieszka Piskorz-Ryń, prof. Uniwersytetu im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego dr hab. Marlena Sakowska-Baryła, radczyni prawna Krzysztof Izdebski, Open Spending…
Zdobywaj dane jak deweloper!
Jawność polityki to także transparentność wydatków aktorów sceny politycznej. W swoim tekście Roksana Maślankiewicz opisywała, w jaki sposób poznać koszty reklam za pomocą Raportu Transparentności Reklam Google i Biblioteki Reklam Meta. Pójdźmy jednak dalej – chcemy poznać wszystkie dane, by móc z nimi pracować masowo. Czy zbieranie danych dotyczących wielu kont i ich ocena ilościowa…
Jakie mamy rejestry umów w Europie?
Pamiętacie jeszcze akcję dotyczącą Publicznych Rejestrów Umów? Oddolne i społeczne “pospolite ruszenie” zachęcające urzędy i inne instytucje do prowadzenia rejestrów (Obywatelski cud). A naszą późniejszą udaną interwencję i doprowadzenie do ustawowego stworzenia Centralnego Rejestru Umów? (Sukces, jest Centralny Rejestr Umów)? Te działania trwają ponad dziesięć lat. I wiele się zmieniło, ale jednego miejsca z umowami…
Czasem nagnie się prawa fizyki – o młodym idealizmie i krytycznym myśleniu
Z Emilią Roskosz, artystką, uczestniczką VII edycji Szkoły Inicjatyw Strażniczych*, społeczniczką, członkinią Stowarzyszenia Pravda, Fundacji Centrum Inicjatyw na rzecz Społeczeństwa, organizatorką kilku projektów artystyczno-kulturalnych wśród brytyjskiej Polonii w Londynie, a także członkinią takich społeczności jak Efektywny Altruizm, rozmawia Roksana Maślankiewicz. Roksana Maślankiewicz: Pierwszą rzeczą, która rzuciła mi się w oczy na Twoim profilu na…
List otwarty: Nie zgadzamy się, aby dyrektywa anty-SLAPP była straconą szansą
74 organizacje społeczne z całej Europy podpisały się pod pismem do Komisji Europejskiej, sprawozdawcy Parlamentu Europejskiego, hiszpańskiej prezydencji Rady UE oraz ministrów sprawiedliwości wszystkich państw członkowskich UE, w którym wyrażają obawy dotyczące procesu rozmów trójstronnych w sprawie dyrektywy anty-SLAPP. CASE (Coalition Against Slapps in Europe) wzywa instytucje europejskie do negocjowania takiej treści Dyrektywy anty-SLAPP, która…
Skala zjawiska SLAPP w Polsce
W 2021 roku przed sądami rejonowymi w Polsce toczyło się 217 spraw na podstawie art. 212 § 2 kk. W 2022 roku odnotowano 236 takich spraw. Na podstawie danych, które udało nam się uzyskać z Ministerstwa Sprawiedliwości, ustaliliśmy też, ile osób skazano w pierwszej instancji. Liczba spraw jest zaskakująco duża w porównaniu z danymi zebranymi…