Strategiczne pozwy przeciwko partycypacji publicznej (SLAPP) to jedno z bardziej skutecznych narzędzi tłumienia debaty oraz selekcjonowania informacji, które mają dotrzeć do obywatelek i obywateli. Jak sprawić, by niewygodne dla władz czy korporacji tematy mogły zaistnieć w społecznej świadomości? Jak wspierać dziennikarzy, sygnalistów, obrońców praw człowieka? Do 10 stycznia 2022 trwają konsultacje zorganizowane przez Komisję Europejską,…
Kilka miesięcy temu w serwisie prawo.pl pojawił się artykuł WSA: Zasypanie gminy wnioskami o dostęp do informacji to nie nadużycie, opisujący jeden z wyroków WSA we Wrocławiu (sygn. akt IV SA/Wr 372/20). W tekście wskazano, że ,,nawet masowe składanie wniosków do różnych podmiotów gminy nie jest nadużyciem tego prawa’’. Jak zakończyła się sprawa? Czy udostępniono…
1 lipca 2021 roku wysłaliśmy do partii politycznych zasiadających w Sejmie, Senacie i Parlamencie Europejskim wnioski o informację publiczną dotyczącą ich finansowania. Od lat pytamy ugrupowania polityczne o to, jak wyglądają ich finanse i od lat napotykamy na opór w udzielaniu odpowiedzi, choć zdarzają się wyjątki (Partia Zieloni najszybsza i (jak dotąd) najbardziej przejrzysta). Wiele…
Trybunał Konstytucyjny nie rozpoznał dziś wniosku I Prezes Sądu Najwyższego Małgorzaty Manowskiej ws. zbadania zgodności z Konstytucją niektórych przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej. Sprawę odroczono, ponieważ przedstawiciele Sejmu RP nie mogli się dziś stawić Trybunale Konstytucyjnym ze względu na posiedzenie Sejmu RP i głosowania. Przeciwko wniesieniu sprawy do TK protestowały w marcu organizacje społeczne. Sprawa,…
Dziękujemy za zgłoszenia do Szkoły Inicjatyw Strażniczych. W tej edycji otrzymaliśmy ich aż 107! Widać, że w Polsce rozwija się wiele świetnych inicjatyw. Wiele osób zaczęło aktywnie włączać się w życie lokalnej społeczności: biorąc udział w konsultacjach, śledząc posiedzenia rady miasta czy gminy, pisząc pisma z propozycjami zmian, wnioski o informację. Polska w ostatnich latach…
Gdy ktoś dostał rozkaz, żeby Cię gdzieś nie wpuścić, chcesz wiedzieć, kto stoi za tym rozkazem i czy został wydany zgodnie z prawem? Gdy Twoje nazwisko trafia do rządowej bazy, chcesz wiedzieć, dlaczego? Gdy prokuratura prowadziła przeciw Tobie bezprzedmiotowe postępowanie, chcesz, by dziennikarze mogli o tym napisać, a winni prześladowań ponieśli karę? Gdy Sejm RP…
9 grudnia każdego roku obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Korupcji – ustanowiony w 2003 roku – a zatem, podobnie jak my – osiemnastoletni. Ma on upamiętniać ratyfikowanie Konwencji ONZ przeciw Korupcji. Polska ratyfikowała Konwencję w 2006 roku. Gdy ponad 20 lat temu zaangażowaliśmy się jako aktywiści w działania Programu przeciw Korupcji realizowanego przez Fundację im.…
To, że kurator Barbara Nowak spektaklu “Dziady” w Słowackim bardzo nie lubi, to już wiemy. Ale właściwie dlaczego? Tego nie wiemy ani my, ani – jak się okazuje – Barbara Nowak. Pani Kurator nie poprzestała tylko na swojej osobistej opinii, którą wyraziła w tweecie: W mojej ocenie, haniebne jest używanie dzieła wieszcza A. Mickiewicza dla…
Na trzy dni przed rozprawą, na której miały być mowy końcowe i spodziewany wyrok w sprawie przeciwko Zarządowi Fundacji Lux Veritatis, dowiedzieliśmy się, że jej nie będzie. Obrona zawnioskowała o odwołanie sprawy, powołując się na zły stan zdrowia jednego z oskarżonych. Nie, żebyśmy byli tym zaskoczeni. W zasadzie pewne było, że coś się wydarzy. W…
Nie będzie jawności ani majątku dzieci polityków, ani małżonków, ani jawności oświadczeń majątkowych ministrów. Trybunał Konstytucyjny rozciągnął kwestie poruszone we wniosku Prezydenta RP, dotyczące konieczności przedstawiania majątku dzieci własnych, przysposobionych i dzieci małżonka, na wszystkie przepisy ustawy. I stwierdził, że Prezydent w ogóle nie może podpisać ustawy, która miała przynieść jawność w kilku ważnych kwestiach. Choć…
Od trzech lat wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast mają obowiązek przedstawiania co roku mieszkańcom raportu ze swojej działalności. Debiut raportów trudno uznać za udany. Wielu samorządowców traktuje ich przygotowanie jako kolejny obowiązek, a mieszkańcy rzadko się nimi interesują. My jednak widzimy ich ogromny potencjał! Dlatego zaczęliśmy gruntownie przyglądać się tematowi – w zeszłym roku zapytaliśmy…
[AKTUALIZACJA – przepisy zostały uznane za niezgodne z Konstytucją – opis wyroku w tekście Ucieczka od jawności – po decyzji Trybunału o majątkach.] 25 listopada TK rozpatrzy sprawę konstytucyjności przepisów dotyczących jawności majątków polityków. Zawnioskował o to prezydent. Jak zareaguje TK? To wielka niewiadoma. Najpierw nastał kryzys wizerunkowy premiera Mateusza Morawieckiego. W maju 2019 roku…
[Aktualizacja] Trybunał Konstytucyjny zdecydował, że wymogi Europejskiej Konwencji Praw Człowieka dotyczące prawa obywateli do niezależnego sądu, nie mogą być zastosowane do Trybunału Konstytucyjnego. Sędziowie szeroko omawiali, że nie jest to zwykły sąd i w związku z tym nie „podpada” pod jurysdykcję ETPC. Bójcie się obywatele, jeśli decyzje tego niezwykłego sądu wpływają na nasze prawa –…
Po pierwsze: rozmawiajmy o gminie…* W roku 2021 możemy – a nawet powinniśmy – po raz trzeci zapoznać się z raportem o stanie naszej gminy, który to wójt/burmistrz/prezydent „co roku do dnia 31 maja przedstawia radzie gminy”. Dlaczego powinniśmy? Raport – co określa art. 28 aa. – „obejmuje podsumowanie działalności wójta w roku poprzednim, w…
Doświadczenia na zwierzętach to kolejna sfera, którą władza wyłącza spod kontroli społecznej. Wprowadzone zmiany uniemożliwią obywatelom dostęp do informacji o pracach komisji etycznych (Lokalnych Komisji Etycznych i Krajowej Komisji Etycznej). A wszystko pod przykrywką realizacji przepisów unijnej dyrektywy. 17 listopada Sejm RP odrzucił poprawki Senatu RP dotyczące dostępu do informacji o doświadczeniach na zwierzętach i…
Razem z Fundacją „Akademia Antykorupcyjna”, Fundacją im. Stefana Batorego, Helsińską Fundacją Praw Człowieka, Instytutem Spraw Publicznych oraz Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym Solidarność 80 przygotowaliśmy stanowisko w ramach konsultacji ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa. Z całym stanowiskiem można zapoznać się pod tym linkiem. Kim są sygnaliści? Sygnalista to osoba, która zgłasza swojemu pracodawcy…
23 listopada o godz. 19 zapraszamy na krótkie spotkanie na temat jawności i „watchdogowania”. Na webinarium opowiemy o tym, jaką rolę pełnią osoby, które patrzą władzy na ręce w Polsce. Szczególnie jest to ważne obecnie, kiedy Trybunał Konstytucyjny zajmuje się ustawą o dostępie do informacji, czyli jednym z podstawowych narzędzi działania watchdogów. To duże zagrożenie…
Unia Europejską jest poważną organizacją, opartą na pewności prawa. (…) Unia Europejska jest oparta na prawie. Prawo jest takie samo dla wszystkich. Ponieważ jest uczciwe, przewidywalne, ponieważ jest wypełniane* – usłyszał Premier Mateusz Morawiecki podczas debaty Parlamentu Europejskiego na temat rządów prawa w Polsce. Nie minął miesiąc, a Trybunał Konstytucyjny zajmie się przepisami niewygodnymi dla…
Z Anną Gdulą, prywatnie lekarką, o jej działalności społecznej rozmawia Roksana Maślankiewicz. Powiedz, co u Ciebie było pierwsze – prawo do informacji czy prawa zwierząt? Jak dowiedziałaś o prawie do informacji? Najpierw zaczęłam działać na rzecz ochrony praw zwierząt. W 2012 roku poznałam przez facebooka Izę Kadłucką, z którą założyłyśmy pierwszą Fundację “Lex Nova”. Przez…
Zazwyczaj, gdy omawia się wniosek Małgorzaty Manowskiej do Trybunału Konstytucyjnego, podaje się przykłady tego, czego nie będzie wiadomo po wyroku. W rzeczywistości jednak nie wiadomo, czego dokładnie nie będzie wiadomo, gdyż wniosek ten zarzuca konkretnym przepisom ustawy nieokreśloność. Dlatego, póki Trybunał Konstytucyjny ich nie „określi”, nie dowiemy się tego, co się zaciemni. A, że się…
Media obiegła informacja, jakoby “tylnymi drzwiami” wprowadzono przepisy otwierające możliwość ujawnienia adresów zamieszkania i numerów PESEL osób, które otrzymują wynagrodzenie w urzędach. Mowa o przepisach dotyczących rejestru umów jednostek sektora finansów publicznych, na przyjęciu których bardzo nam zależało (Sukces. Jest centralny rejestr umów i nie tylko). Nieprawda o PESEL-u Zgodnie z przyjętymi przepisami, w rejestrze…
Zarząd Forum Społeczeństwa Obywatelskiego Rosji i UE właśnie wydał oświadczenie na temat kolejnej fali represji, która dotyka obrońców i obrończynie praw człowieka. Jako organizacja członkowska Forum, przyłączamy się i solidaryzujemy z prześladowanymi. W ostatnich dniach rosyjskie społeczeństwo obywatelskie dotyka nowa fala represji ze strony władz. Coraz częściej stosuje się je nie tylko wobec niezależnych organizacji…
5 listopada 2021 roku na stronie poufnarozmowa.com – na której drukowane są rzekome maile Ministra Michała Dworczyka – ukazała się ciekawa konwersacja dotycząca przekazania państwowych pieniędzy na Park Pamięci Narodowej stworzony przez Ojca Tadeusza Rydzyka.
W ostatnich tygodniach rządzący dostarczają nam wielu powodów, by wyrażać nasz obywatelski sprzeciw. Teraz pojawił się na horyzoncie kolejny – jawność w Polsce jest zagrożona. 15 grudnia 2021 roku Trybunał Konstytucyjny zajmie się wnioskiem Małgorzaty Manowskiej (I Prezes Sądu Najwyższego) o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją niektórych przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej. 62 organizacje…
Senat przyjął zaproponowane przez organizacje społeczne poprawki do ustawy o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych i edukacyjnych! Dzięki tym poprawkom system kontroli doświadczeń przez organy Inspekcji Weterynaryjnej zostanie uszczelniony, zwiększy się przejrzystości prac komisji etycznych wydających zgody na doświadczenia, wzmocniona zostanie ochrona zwierząt laboratoryjnych poprzez umożliwienie udziału w procesie wydawania zgód na doświadczenia eksperckim…
Od początku pandemii opinia publiczna jest zaskakiwana decyzjami rządu związanymi z walką z pandemią. Nie chodzi o ich treść, ale tryb i okoliczności podejmowania. Tak było choćby z zamknięciem cmentarzy dwa dni przed 1 listopada czy decyzją o tzw. narodowej kwarantannie. Wprowadzoną ją pod koniec 2020 r., choć nie osiągnęliśmy progu zachorowań, który, według wcześniejszych…
Czy władza może blokować obywatelom dostęp do informacji? Dziś Sąd Okręgowy w Płocku oddalił pozew Norberta Orłowskiego – dziennikarza i członka naszego stowarzyszenia przeciwko prezydentowi Ciechanowa za zablokowanie go na fanpejdżu i skuteczne odcięcie od informacji. Tym samym przyzwolił władzom publicznym na tego typu zachowania. W zeszłym roku Norbert Orłowski, dzięki wsparciu Helsińskiej Fundacji Praw…
Z Michałem Zemełką, członkiem Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska, rozmawia Roksana Maślankiewicz. Opowiedz o swojej działalności, jak zainteresował Cię temat kontroli obywatelskiej, prawa do informacji? Kiedy się zaczęło? Co pchnęło Cię na watchdogową drogę? Od kiedy sięgnę pamięcią prawa człowieka i obywatela a w szczególności prawo do informacji były dla mnie bardzo ważne. Źródła tego upatruję…
Po rozpoznaniu sprawy z powództwa Województwa Opolskiego przeciwko Alinie Czyżewskiej o ochronę dóbr osobistych, sąd oddala powództwo – orzekł wczoraj Sąd Okręgowy w Opolu. Krytykując i piętnując działania organów władz województwa opolskiego, nasza członkini nie naruszyła dóbr osobistych mieszkańców i mieszkanek, co zarzucił jej zarząd województwa opolskiego z Marszałkiem Andrzejem Bułą na czele. Wyrok jest…
Z Krzysztofem Jakubowskim, członkiem Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska, fundatorem i Prezesem Fundacji Wolności, Człowiekiem Roku 2017 wg Kapituły konkursu Dziennika Wschodniego – rozmawia Joanna Gucman – Muż. Joanna Gucman – Muż: Jak wiesz, w tym roku Watchdog obchodzi swoje osiemnastolecie. Ile lat jesteś związany z organizacją i jak do niej trafiłeś? Krzysztof Jakubowski: Do Sieci…