Dzisiaj o godz. 15 Trybunał Konstytucyjny ogłosi wyrok w sprawie jawności testów egzaminacyjnych dla lekarzy (sygn. K 8/15). Czy będą jawne jak kiedyś?

O jakie przepisy chodzi?

Naczelna Rada Lekarska zakwestionowała przepisy ustaw, w których przyjęto, że informacje dotyczące testów i pytań testowych „nie podlegają udostępnieniu na zasadach określonych w ustawie o dostępie do informacji publicznej”.

Art. 14a ust. 11 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty: Testy i pytania testowe nie podlegają udostępnianiu na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej -> chodzi tutaj o Lekarskie Egzamin Końcowy i Lekarsko-Dentystyczny Egzamin Końcowy.

Art. 16r ust. 12: Testy, pytania i zadania egzaminacyjne są opracowywane, przetwarzane, dystrybuowane i przechowywane w sposób uniemożliwiający dostęp do nich przez osoby inne niż uczestniczące w ich opracowywaniu, przetwarzaniu, dystrybuowaniu, przechowywaniu, przeprowadzające PES lub sprawujące nadzór nad ich prowadzeniem. Zadania testowe nie podlegają udostępnianiu na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej -> chodzi tutaj o Państwowy Egzamin Specjalistyczny.

Kiedyś pytania testowe były jawne

Warto zauważyć, że wskazane przepisy weszły w życie 1 lipca 2011 r. Przed tą zmianą sądy administracyjne uznawały, że pytania testowe stanowią informację publiczną i jako dokumenty lub materiały urzędowe nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego [1].

• Wyrok WSA w Łodzi z dnia 20 grudnia 2010 r., II SAB/Łd 53/10
• Wyrok NSA z dnia 21 lipca 2011 r., I OSK 678/11

Naczelna Rada Lekarska wskazała we wniosku do TK, że zmiana prawa miała właśnie związek z owymi, korzystnymi dla jawności pytań testowych, wyrokami.

Inne testy są jawne

We wniosku do TK samorząd lekarzy wskazał, że w świetle art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP testy i pytania testowe są objęte zakresem przedmiotowym tego prawa, a ograniczenie prawa do informacji publicznej w zakresie tychże pytań testowych nie znajduje uzasadnienia w wartościach wyrażonych w art. 61 ust. 3 Konstytucji RP, a ponadto nie spełnia kryteriów formalnych z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP.

Warto zauważyć, że dostępne są pytania z innych testów, organizowanych i przeprowadzanych „pod auspicjami państwa”: testów na aplikacje prawnicze, testów z egzaminu adwokackiego i radcowskiego, pytania z egzaminów maturalnych tudzież pytania z egzaminów gimnazjalnych.

Rzecznik Praw Obywatelskich wyraził wątpliwość co do zgodności z Konstytucją RP przepisów ograniczających dostępność pytań i testów z egzaminów lekarskich.

Podobny wyrok – K 14/13

W ubiegłym roku, w wyroku z dnia 9 kwietnia 2015 r. (K 14/13) Trybunał Konstytucyjny uznał, że art. 284 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym Informacji publicznej nie stanowią inne niż wymienione w ust. 1 [Plan audytu oraz sprawozdanie z wykonania planu audytu – przyp. BW] dokumenty wytworzone przez audytora wewnętrznego w trakcie prowadzenia audytu wewnętrznego jest niezgody z Konstytucją RP. Uznano, że takie ograniczenie prawa do informacji jest niedopuszczalne, bowiem jest zbyt daleko idące – ogranicza w ogólny sposób dostępność szerokiej grupy informacji, niezależnie od tego, czy ich udostępnienie mogłoby naruszyć inne konstytucyjne wartości.

Z podobną sytuacją mamy do czynienia w przypadku dostępności egzaminów lekarskich – z ogólnym wyłączeniem szeregu informacji. Z tą różnicą, że w przypadku dokumentów „audytowych” ustawodawca uznał, że informacje te nie są „publicznymi”, a w przypadku pytań i testów lekarskich, że „nie udostępnia ich się na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej”.

Ogłoszenie wyroku o godz. 15

Ogłoszenie wyroku będzie można obejrzeć za pośrednictwem strony Trybunału Konstytucyjnego.

Mamy nadzieję, że Trybunał Konstytucyjny stanie po stronie jawności pytań egzaminacyjnych. W tym wypadku prawo do wiedzy może być wykorzystywane w ten sposób, że osoby podchodzące do egzaminów, znając treść poprzednich egzaminów, będą mogły się lepiej do nich przygotować, a inne osoby np. ocenić stopień ich trudności i tym samym rozpocząć dyskusję o kształceniu lekarzy.

Wyrok skomentujemy po jego ogłoszeniu.

[1] Wyrok WSA w Łodzi z dnia 20 grudnia 2010 r., II SAB/Łd 53/10.