Nasza internetowa poradnia prawna działa już ponad trzy lata. W tym czasie zarejestrowaliście w niej prawie 2800 spraw. I choć udzielamy porad prawnych głównie w zakresie dostępu do informacji publicznej, to my, prawnicy, nie możemy narzekać na monotonię, ponieważ pytacie o dostęp do informacji publicznej w bardzo różnych dziedzinach.

Kto pyta?

Nigdy nie dopytujemy klientów naszej poradni, kim są, czasem jednak sami dzielą się z nami tymi informacjami. I tak w 2018 roku zgłaszali się do nas po poradę głównie radni, przedstawiciele prasy, osoby reprezentujące fundacje i stowarzyszenia, czasem mieszkańcy chcący sprawdzić swoją gminę.

Do kogo wysyłacie wnioski?

Najczęściej radzicie się nas w sprawach związanych z Waszymi wnioskami o informację publiczną do jednostek samorządu terytorialnego – urzędów gmin, starostw, urzędów wojewódzkich.

Dosyć często opisujecie Wasze perypetie związane z wysyłaniem wniosków do szkół, bibliotek, ośrodków kultury, ale też spółek miejskich, m.in. transportowych czy kanalizacyjnych.

To jednak tylko początek długiej listy, ponieważ w 2018 zwracaliście się do nas także w sytuacji, gdy mieliście problem z uzyskaniem informacji od:

• komendy policji,
• ośrodka pomocy społecznej,
• szpitala,
•  urzędu pracy,
•  służby więziennej,
•  prokuratury,
•  sądów,
•  muzeum,
•  inspektoratu nadzoru budowlanego,
•  PKP,
•  NIK-u,
•  GUS-u,
•  ZUS-u,
•  Lasów Państwowych,
•  stowarzyszeń,
• Okręgowej Izby Radców Prawnych,
•  rektora uczelni wyższej,
•  partii politycznej,
•  Kancelarii Sejmu,
• Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin. 

Choć lista jest długa i imponująca, nie napawa optymizmem, ponieważ oznacza to, że z jawnością instytucji publicznych jest niestety nie najlepiej.

O co pytacie?

Treść wniosków, z którymi się do nas zgłaszacie, a na które nie uzyskaliście odpowiedzi, świadczy o tym, że dobrze wiecie, jakie dane są informacją publiczną i o co, jako obywatele, możecie pytać. W Waszych wnioskach pytaliście o delegacje burmistrzów, imienną listę pracowników urzędów, ich wykształcenie, umowy zawierane przez instytucje publiczne (w tym na obsługę prawną), nagrody przyznawane pracownikom urzędów, informacje o pracownikach spółek komunalnych, o dokumenty z przeprowadzanych konkursów na stanowiska w instytucjach publicznych, notatki służbowe, dokumenty z postępowań (np. protokoły z oględzin), opinie prawne dla urzędów (np. w sprawie legalności pobierania opłat za usługi cmentarne), wnioski o dofinansowanie projektów, koszty organizacji wydarzeń kulturalnych, wyciągi ze służbowych kart płatniczych, protokoły kontroli (np. w Państwowej Inspekcji Pracy), media społecznościowe prowadzone przez instytucje publiczne.

Największe problemy z dostępem do informacji

Ze spraw, z którymi się do nas zgłaszacie, wyłania się obraz urzędu, który, nie chcąc odpowiedzieć, zasłania się teorią o informacji przetworzonej (w tej sytuacji trzeba wykazać, że pozyskanie danych jest istotne dla społeczeństwa) i nalicza opłaty za udostępnienie, oczekuje od wnioskodawcy ujawnienia jego danych i udostępnia niepełne informacje.

Chcecie wiedzieć

Nie zawsze do naszej poradni zgłaszacie się z problemem dotyczącym nieudostępnienia informacji. Czasem po prostu zadajecie nam pytania związane z dostępem do informacji publicznej, ustawą samorządową czy funduszem sołeckim. W 2018 roku pytaliście m.in. o to:

• czy możliwe jest rejestrowanie rozpraw przed sądami?
• czy organ musi przekazywać wnioski według właściwości? 
• co zrobić, jeżeli w sprawie udostępniono fałszywe informacje?
• do jakiego podmiotu trafia sprawozdanie finansowe klubu sportowego? 
• czy można nagrywać zebranie wiejskie? 
• jaka jest różnica między dostępem do akt, a dostępem do informacji publicznej?
• czy skargę do sądu można wnieść drogą elektroniczną?
• czy otrzymaną informację można następnie opublikować w Internecie?
• czy biznesplan jest informacją publiczną? 
• czy dyrektorzy szkół i schronisk dla nieletnich muszą składać oświadczenia majątkowe?
• czy urząd ma obowiązek nagrywania transmisji z posiedzenia rady gminy?
• czy ZAiKS jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej?
• czy wiceprezes spółki komunalnej może zasiadać w zarządzie powiatu? 
• czy jeżeli sołectwo nie ma sołtysa i nikt nie zgłasza się na to stanowisko, to można złożyć wniosek z funduszu sołeckiego?
• czy członek komisji rewizyjnej może być członkiem komisji do spraw rozwiązywania problemów alkoholowych?

Wasze sprawy na naszej stronie

Czasem zgłoszone przez Was sprawy opisujemy na naszej stronie, jeśli oczywiście wyrazicie na to zgodę. W zeszłym roku przedstawiliśmy m.in. historię nagród w MOPS-ie (Wniosek o nagrody w MOPS-ie – jaka procedura?), wynagrodzeń w spółce komunalnej (Czy wynagrodzenie byłego prezesa spółki komunalnej jest jawne?), eksperymentu psychologicznego zamiast odpowiedzi na wniosek (Eksperymenty z prawem do informacji) czy rejestru wyborców (Krewni i znajomi wójta).

Jeżeli macie do czynienia z problemem podobnym do wymienionych powyżej albo zupełnie innym, ale dotyczącym dostępu do informacji,  zachęcamy do kontaktu na adres e-mail naszej poradni: porady@siecobywatelska.pl lub telefonicznego z biurem Stowarzyszenia: +48228447355.