9 października 2023 roku Sieć Obywatelska Watchdog Polska — reprezentowana przez Adama Dobrawego i Katarzynę Batko-Tołuć – uczestniczyła w Ministerstwie Finansów w eksperckim spotkaniu dotyczącym rejestru umów.

Obowiązek wdrożenia rejestru został bowiem kolejny raz przesunięty przez Parlament. Tym razem na 1 stycznia 2026 roku (Ustawa o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów na tym rynku, art. 36 ustawy zmieniającej).

Jeszcze przed tą zmianą byliśmy na indywidualnym spotkaniu z dyrektorem Departamentu Prawnego w Ministerstwie Finansów (o czym pisaliśmy w tekście Centralny rejestr umów – o czym rozmawialiśmy w Ministerstwie Finansów?).

Teraz Minister — zarządzeniem — powołał wewnętrzny ministerialny zespół do opracowania wstępnej koncepcji rejestru umów jednostek sektora finansów publicznych (Zarządzenie Ministra Finansów). Nie należymy do tego Zespołu, podobnie jak wiele innych obecnych na spotkaniu osób. Podstawą do uczestnictwa w jego posiedzeniach był punkt Zarządzenia mówiący o możliwości zaproszenia przez przewodniczącego Zespołu osób, których wiedza i doświadczenie mogą być przydatne do realizacji postawionych przed Zespołem zadań. 

W dyskusji najbardziej wybrzmiały następujące kwestie:

– Trzeba jasno określić cel regulacji wprowadzającej centralny rejestr umów.

– Należy doprecyzować zakres informacji prezentowanych w rejestrach:

• jakie dane dotyczące umów powinny się w nich znajdować;
• umowy od jakiej kwoty mają być rejestrowane;
• jakie instytucje mają być zobowiązane do prowadzenia rejestrów (czy ten obowiązek powinien dotyczyć np. spółek skarbu państwa).

– Warto rozważyć zastąpienie sankcji karnej za brak rejestru inną, bardziej skuteczną;

– Konieczne jest wprowadzenie technicznych rozwiązań, które pozwolą na zautomatyzowanie procesu dodawania umów do rejestru i odciążą podmioty zobowiązane.

– Powinno się traktować rejestr jako typowy rejestr publiczny i oddzielić go od ustawy o dostępie do informacji publicznej;

– Trzeba opracować plan dalszych działań związanych z ewentualnymi zmianami ustawowymi, ustalając, kto powinien brać udział w przygotowaniu nowych rozwiązań i jaka instytucja ma zarządzać centralnym rejestrem umów. 

Kto był obecny na spotkaniu

• Barbara Brodowska-Mączka, przedstawicielka Kancelarii Prezydenta
• Bernadeta Skóbel, Związek Powiatów Polskich
• Dorota Lewkowicz, Unia Metropolii Polskich 
• Agnieszka Rzepkowska, przedstawicielka Rzecznika Praw Obywatelskich
• Maciej Szmigiero, Dyrektor Departamentu Prawnego
• Paweł Szewczyk, Naczelnik Wydziału Organizacyjno-Prawnego
• Beata Kruszyńska, Zastępczyni Dyrektora w biurze Administracyjnym Ministerstwa Finansów
• Marta Stoga, radczyni w biurze Administracyjnym Ministerstwa Finansów
• inne przedstawicielki Ministerstwa Finansów 
• dr hab. Agnieszka Piskorz-Ryń, prof. Uniwersytetu im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego
• dr hab. Marlena Sakowska-Baryła, radczyni prawna
• radca prawny Sylwester Szczepaniak z Unii Metropolii Polskich
• Krzysztof Izdebski, Open Spending EU Coalition
• Grzegorz Bebłowski, pełnomocnik Ogólnopolskiego Porozumienia Organizacji Samorządowych
• Katarzyna Batko-Tołuć, Sieć Obywatelska Watchdog Polska
• Adam Dobrawy, Sieć Obywatelska Watchdog Polska

Kolejne spotkanie

Kolejne spotkanie odbędzie się 19 października 2023 roku i ma być spotkaniem roboczym, podczas którego poruszona zostanie kwestia celu i zakresu regulacji.