Dlaczego Agencja Rezerw Materiałowych zapytana o nas jeszcze wiosną o testy na koronawirusa, po naszej skardze na bezczynność i wygranej w sądzie, gubi się w swoich odpowiedziach albo bawi się z nami w kotka i myszkę?

Testujemy i wnioskujemy

Jeszcze wiosną, 29 marca 2020 r.,  zawnioskowaliśmy do Agencji Rezerw Materiałowych o udostępnienie następujących informacji:

1. liczby zakupionych testów na koronawirusa COVID-19;
2. kosztu poniesionego przy tym zakupie;
3. czy ww. zakupy zostały dokonane w trybie art. 6 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Rezerwy strategiczne, informacje niejawne i jawne

Już 1 kwietnia 2020 r. ,i to chyba nie był żart z okazji Prima Aprilis, dowiedzieliśmy się, że:

W odpowiedzi na wniosek o udostępnienie informacji publicznej z dnia 30.03.2020 r. uprzejmie informuję, że z uwagi na przeznaczenie rezerw strategicznych (art. 3 ustawy z dnia 29 października 2010 r. o rezerwach strategicznych – Dz.U. z 2017 r. poz. 1846) informacje dotyczące asortymentu i ilości rezerw stanowią informacje niejawne w rozumieniu ustawy o ochronie informacji niejawnych. Zakupy asortymentu do rezerw dokonywane są w oparciu o decyzje ministra nadzorującego pracę Agencji Rezerw Materiałowych oraz Rządowy Program Rezerw Strategicznych, które są dokumentami niejawnymi.

Na marginesie, podobną ,,odpowiedź” ze strony Agencji Rezerw Materiałowych dostała również Gazeta Wyborcza.

Też postanowiliśmy nie żartować i wysłaliśmy skargę na bezczynność, podkreślając w niej, że informacje o jakie zawnioskowaliśmy mają fundamentalne znaczenie dla debaty publicznej o tym jak rząd przygotowywał się i jakie działania podjął w związku z otrzymywanymi ostrzeżeniami (np. notatką Agencji Wywiadu ze stycznia 2020 r. o tym, że zagrożenie koronawirusem z Chin jest poważne i należy się przygotować na kryzys).

O takowych przygotowaniach wspominał w marcu premier Morawiecki w Wiadomościach TVP:

Przygotowania do koronawirusa rozpoczęliśmy parę miesięcy temu, kiedy usłyszeliśmy o pierwszych przypadkach. Jesteśmy coraz lepiej przygotowani i wierzę, że nawet 4 cyfrowa liczba chorych nie będzie dla nas takim dramatem jak jest w innych krajach.

Źródło: Twitter Wiadomości TVP

W skardze zwróciliśmy też uwagę, ze wbrew twierdzeniu polityków chaotyczne i gwałtowne decyzje rządzących są naszym udziałem prawie codziennie. Rzeczywistość pokazuje, że mamy podstawy, by wątpić, że mimo ostrzeżeń, rząd nie podjął odpowiednich działań. Podkreśliliśmy też, że naszym zdaniem wnioskowane informacje są niezbędne do oceny i ewentualnego rozliczenia politycznego członków rządu. 

Niemożność spełnienia oczekiwań

Agencja Rezerw Materiałowych w odpowiedzi na naszą skargę twierdziła, że odmówiła nam udostępnienia informacji publicznej z uwagi na jej niejawność w rozumieniu ustawy o ochronie informacji niejawnych. Nie otrzymaliśmy w tej sprawie żadnej decyzji administracyjnej, a to w ten sposób ARM powinna nas poinformować o odmowie (polecamy artykuł ,,Czy to jest decyzja?”). Radca prawny ARM utrzymywał, że Agencja wcale nie musiał nam wydawać decyzji administracyjnej. Dalej w odpowiedzi na skargę powtarzano, że oczekujemy informacji o rezerwach strategicznych w zakresie asortymentu i jego ilości, a informacja w omawianym zakresie stanowi informację niejawną. Zresztą udzielono Stowarzyszeniu przecież informacji ,,o niemożności spełnienia jego oczekiwań”.

Orzeczenie sądu

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem sygn. II SAB/Wa 219/20 z 7 października 2020 r.:

• zobowiązał Prezesa Agencji Rezerw Materiałowych do rozpoznania naszego wniosku,
• stwierdził, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa,
• zasądził od Prezesa Agencji Rezerw Materiałowych kwotę 100 zł , tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz Stowarzyszenia. 

Sąd podkreślił, że Prezes Agencji jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia, będącej w jego dyspozycji, informacji publicznej – stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 4 Ustawy o dostępie do informacji publicznej. Dodał też:

Nie ulega wątpliwości, i nie było to kwestionowane przez adresata wniosku, że żądane informacje posiadają walor informacji publicznej w rozumieniu art. 1 ust. 1 u.d.i.p. Dotyczą bowiem ustawowej działalności Agencji Rezerw Materiałowych związanej z tworzeniem i utrzymywaniem asortymentu rezerw strategicznych, o których mowa w powołanych wyżej przepisach ustawy o rezerwach strategicznych.

Przy czym,  wskazał, że ,,w sytuacji gdy adresat wniosku stwierdzi, że żądana informacja publiczna nie może być udostępniona z przyczyn, o których mowa w ww. przepisie, powinien odmówić udostępnienia informacji publicznej w formie decyzji administracyjnej.”

Żarty, żartami, ale…

Agencja Rezerw Materiałowych nie wydała nam jednak poprawnej decyzji administracyjnej odmawiającej nam udzielania informacji, co sugerować jej mogło orzeczenie sądu. Zamiast tego odpowiedziała na wniosek. Jak?

informujemy, że Agencja Rezerw Materiałowych nie dokonała zakupu testów na koronawirusa COVID-19. W związku z powyższym nie poniosła z tego tytułu kosztów.

Cóż oznacza ta wiadomość?  Prawdopodobnie to gierka typu ,,nie kupiliśmy my, tylko minister lub KRPM, bo to oni podjęli decyzję”.  Dlaczego zatem 30 marca 2020 r. była to informacja niejawna, a 16 listopada mamy niejasną spychologię i śmiech prosto w oczy obywatelom? Dlaczego nie można było chociaż odpowiedzieć w ten sposób, od razu? Hm, można się tylko domyślać.

Na deser, polecam zajrzenie na stronę Agencji Rezerw Materiałowych, do zakładki Informacje o ARM – COVID-19. Tylko proszę porzucić nadzieję, że dowiecie się tam Państwo czegokolwiek więcej. Znajdziecie za to – ,,kontakt dedykowany dla producentów produktów ochronnych oraz urządzeń przeznaczonych do walki z COVID-19: zakupy@arm.gov.pl” oraz nr konta przeznaczony na ,,darowizny związane z COVID-19 na rzecz Agencji Rezerw Materiałowych”.