Choć minął prawie rok od naszego wniosku o udostępnienie ekspertyz dotyczących wyboru Donalda Tuska na przewodniczącego Rady Europejskiej, o których Witold Waszczykowski mówił w telewizji, to do dziś ich nie otrzymaliśmy. Wygraliśmy przed pierwszą instancją, ale pełnomocniczka MSZ złożyła skargę kasacyjną. Sprawa nabiera rumieńców, bo skorzystano z argumentu “szach mat” – ministerstwo nie posiada ekspertyz i nie może ich udostępnić.

Minister w telewizji

W programie Bogdana Rymanowskiego gościł Minister Spraw Zagranicznych. Pod koniec rozmowy poruszono temat wyboru Donalda Tuska na przewodniczącego Rady Europejskiej. Komentując przegraną kandydata polskiego rządu, Jacka Saryusza-Wolskiego, Waszczykowski wyraził opinię, że to efekt podwójnych standardów oraz „dwulicowości” Unii Europejskiej.

Następnie dodał:

(…) będziemy tłumaczyć (…) że doszło do fałszerstwa. Mamy dzisiaj ekspertyzy mówiące o tym, że Tusk został wybrany w sposób, który można zakwestionować na poziomie prawa europejskiego.

Zawnioskowaliśmy o udostępnienie tych ekspertyz. W odpowiedzi przeczytaliśmy, że:

• opinie zostały dobrowolnie udostępnione MSZ,
• MSZ nie zamawiało tych opinii,
• ekspertyzy nie stanowią własności resortu,
• MSZ nie posiada praw autorskich i stosownych licencji.

Złożyliśmy więc do sądu skargę na bezczynność organu. Wtedy, w odpowiedzi na skargę, pojawił się dodatkowy argument, że wnioskowane przez Skarżącego informacje nie są w posiadaniu organu. Przyznano, że projekty dwóch ekspertyz zostały przedstawione ministrowi W. Waszczykowskiemu jako osobie fizycznej i zostały zwrócone ich autorom. Ale na wszelki wypadek podkreślono też, że te ekspertyzy nie stanowią informacji publicznej (zobacz: Ekspertyzy Waszczykowskiego – chcemy wiedzieć więcej! ).

WSA w Warszawie uwzględnia skargę Sieci Watchdog

WSA w Warszawie w wyroku z 17 października 2017 r. (II SAB/Wa 223/17) uwzględnił skargę Sieci Watchdog. Sąd nie dał się przekonać tłumaczeniom ministerstwa, wskazując, że ekspertyzy zostały użyte w obrocie publicznym przez ministra, służyły do wypracowania stanowiska zaprezentowanego opinii publicznej, a to, czy zostały zamówione przez ministerstwo, czy nie, nie ma decydującego znaczenia.

Więcej: Znikające ekspertyzy Waszczykowskiego. Wygraliśmy w sądzie z MSZ! 

Skarga kasacyjna z rozmachem

Jak można było się spodziewać, MSZ zakwestionowało wyrok sądu pierwszej instancji. Pełnomocniczka organu, r.pr. Aneta Kapłon-Jaworska, w skardze kasacyjnej wskazała, że:

• ekspertyzy dot. wyboru Donalda Tuska na przewodniczącego Rady Europejskiej nie stanowią informacji publicznej,
• MSZ nie posiada ekspertyz, więc nie mogło ich udostępnić.

Argumentacja pełnomocniczki MSZ jest zbudowana kaskadowo. Twierdzi w niej, że m.in.: Wypowiedzi indywidualnych osób fizycznych bez względu na materię, której dotyczą, nie są »sprawą publiczną«. Jej zdaniem nawet gdyby przyjąć, iż przedmiotowe ekspertyzy zostały przez ich autorów jako osoby fizyczne przekazane Organowi a nie osobie fizycznej, to jako dokumenty prywatne nie mogłyby zostać udostępnione.

Dalej posłużono się argumentem w stylu “szach mat”. Wskazano bowiem, że ekspertyz organ nie posiada:

Sąd w swym rozstrzygnięciu pominął (…) brak posiadania przez Organ wnioskowanych ekspertyz. Pomimo wskazania przez Organ zarówno na etapie korespondencji ze Skarżącym, jak również w odpowiedzi na skargę (…), iż nie jest w posiadaniu przedmiotowych ekspertyz, Sąd nie uwzględnił tego w wydanym rozstrzygnięciu. Organ jasno wskazał, iż nie tylko nie ma prawnej możliwości udostępnienia ekspertyz, ale także możliwości fizycznej, gdyż ich nie posiada.

Pełnomocniczka MSZ-u przyznała, że resort powinien w odpowiedzi na wniosek wyraźnie powiadomić wnioskodawcę o nieposiadaniu informacji, a ponadto w razie sporu sądowego uwiarygodnić tę okoliczność. Jednak zadziwiająca jest konkluzja:

Organ poinformował Skarżącego o braku posiadania wnioskowanych ekspertyz wraz ze wskazaniem opisu całego stanu faktycznego ich dotyczącego.

Wbrew temu twierdzeniu, w odpowiedzi na nasz wniosek nie poinformowano nas, że ministerstwo nie posiada ekspertyz. Tę informację podano dopiero w odpowiedzi na naszą skargę na bezczynność. 

W odpowiedzi na skargę kasacyjną pełnomocnik Sieci Watchdog, radca prawny Adam Kuczyński, napisał:

Jest nieprawdopodobne, aby w XXI wieku w demokratycznym państwie mogło dojść do wyzbycia się przez Organ dokumentu stanowiącego podstawę do formułowania przezeń stanowiska w fundamentalnych dla Polski sprawach. Istnieje oczywiście ryzyko, iż Organ nie tyle wyzbył się posiadanych wcześniej ekspertyz, co nigdy ich nie posiadał, zaś ich istnienie zostało zmyślone na potrzeby chwili. W tej sytuacji należałoby od Organu oczekiwać jasnego stanowiska wyrażającego się w stwierdzeniu, iż ekspertyzy nigdy nie istniały, Witold Waszczykowski publicznie kłamał i wprowadzał opinię publiczną w błąd, a nadto fałszywie oskarżał o sfałszowanie głosowania. Pozwoliłoby to na szybkie zakończenie niniejszego postępowania i przywrócenie zachwianej wiary w praworządne funkcjonowanie Organu.

Czekamy na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego

Liczymy na to, że Naczelny Sąd Administracyjny nie zmieni zdania co do charakteru prawnego ekspertyz. Gdyby nawet dał wiarę tłumaczeniom resortu spraw zagranicznych, to tak czy inaczej  mieliśmy do czynienia z bezczynnością. Wbrew temu, do czego stara się przekonać pełnomocniczka organu, w pierwotnej odpowiedzi z ministerstwa nie było mowy o tym, że organ informacji nie posiada i dlatego nie mogą być udostępnione.

W sprawie reprezentuje nas r.pr. Adam Kuczyński.