15 marca o 15.00 sejmowa Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka zajmuje się drugim czytaniem ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (druki nr 867 i 867-A). Oto jakie uwagi do tej ustawy przedstawiono w opiniach do niej zgłoszonych. Te podzielamy.

1. Ustawa wdraża przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/541 z 15 marca 2017 r. w sprawie zwalczania terroryzmu.
2. Do przepisów wdrażających dodane zostały przepisy znacznie wykraczające poza wymagania Dyrektywy. Dotyczy to m. in. §5b, w art. 156. Potwierdza to opinia Biura Analiz Sejmowych, które wskazuje, że przepis jedynie „nie narusza” przepisów Unii Europejskiej, nie zaś że „jest objęty zakresem regulacji Unii Europejskiej”.
3. Krytykę wprowadzania przepisów niewdrażających dyrektywy przedstawiła w swojej opinii Naczelna Rada Adwokacka „Całkowicie natomiast należy skrytykować praktykę  przedstawioną w art. 2 i nast. opiniowanego projektu. Proponowane zmiany przepisów nie mają nic wspólnego ze zwalczaniem terroryzmu i wykonaniem dyrektywy nr 2017/541/UE, w związku z czym ujęcie w niej przepisów zmieniających inne ustawy w sposób niezwiązany z celem regulacji stanowi naruszenie zasady racjonalnego ustawodawcy oraz rzetelności procesu legislacyjnego”
4. “Dodatkowy” przepis wskazuje, że akta z zakończonego postępowania przygotowawczego są traktowane tak samo jak akta trwającego postępowania przygotowawczego. A to oznacza, że o dostępie do nich decyduje prokurator.  Może on w praktyce zamknąć dostęp do akt zakończonego postępowania przygotowawczego. Jeśli prokurator zdecyduje o nieudostępnieniu akt, przysługiwać będzie tylko zażalenie do przełożonego prokuratora. W drażliwych politycznie sprawach istnieje zagrożenie ręcznego sterowania przez Prokuratora Generalnego – Ministra Sprawiedliwości zakresem udostępnianej informacji.
5. Dotąd dokumentacja z akt zakończonego postępowania przygotowawczego dostępna była na wniosek o informację. Obowiązywały terminy (do 14 dni) oraz odpowiedzialność za nieudostępnienie (w tym karna), a także zasada bezpłatności.
6. Jeśli zaproponowane przepisy wejdą w życie, w przyszłości nie będzie można rozliczyć prokuratorów, którzy umarzają postępowania związane np. z przekroczeniem uprawnień przez funkcjonariuszy publicznych w związku z wyborami z 10 maja 2020. Jest to politycznie drażliwa sprawa, w której istnieje presja na prokuratura by nie wszczynał postępowania lub je umarzał, przy jednoczesnym gwarantowaniu (omawianymi przepisami) braku odpowiedzialności choćby przed opinią publiczną w razie sprzeniewierzenia się misji publicznej. Prokuratura przestanie podlegać nadzorowi społecznemu.
7. Uzasadnienie do przepisów odwołuje się do zabezpieczenia informacji w postępowaniach, w których nie wykryto sprawców (i mogą się one toczyć, gdy ujawnione zostaną nowe fakty) oraz do ochrony prywatności osób. Jednak tego typu informacje zabezpieczone są również na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Jak jednak twierdzi się w uzasadnieniu „Do udostępniania akt zakończonych postępowań przygotowawczych stosowane są obecnie regulacje ustawy o dostępie do informacji publicznej, przy czym niejednokrotnie są one stosowane niewłaściwie”, nie wskazując przy tym żadnych dowodów na tę tezę.
8. Przepisy ograniczające dostęp do akt z zakończonego postępowania przygotowawczego stanowią naruszenie art. 54 i 61 Konstytucji RP oraz art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Trudno uznać, że potencjalnie niewłaściwe stosowanie przez prokuratorów przepisów stanowi dostateczne uzasadnienie dla ograniczania praw i wolności konstytucyjnych.