W latach 2015-2021 władze sprzedały Kościołom i związkom wyznaniowym nieruchomości warte ponad 66 mln zł. Po uwzględnieniu bonifikaty zapłacono za nie niecałe 11% ich wartości. To ustalenia Stowarzyszenia SOISH, które zrealizowało projekt strażniczy finansowany z Funduszu Watchdogów. To stworzony przez nas w 2022 roku program grantowy dla lokalnych inicjatyw strażniczych.

Wasze 1,5% podatku daje nam wolność i niezależność w patrzeniu na ręce każdej władzy. To ogromny prezent dla nas, którym chcemy dzielić się z innymi organizacjami strażniczymi. Dlaczego? Bo w Polsce jest mało takich organizacji, także z tego powodu, że trudno znaleźć im finansowanie. Lokalny Watchdog nie stanie przecież w gminnym konkursie dla organizacji pozarządowych, nie poprosi prezydenta miasta, by ten dał mu pieniądze na kontrolę jego działań. To może granty? Do tego trzeba mieć zaplecze administracyjne, którego często takim organizacjom brakuje. Ktoś musi napisać wniosek i potem zająć się rozliczeniem projektu. Dlatego w 2022 roku postanowiliśmy, że co najmniej 15% otrzymywanych przez nas wpłat z 1,5% podatku przekażemy dalej. Wierzymy, że w ten sposób pomnażamy to dobro, które dostajemy od Was. Przez te trzy lata na Fundusz Watchdogów przeznaczyliśmy łącznie 591 000 zł.

W serii krótkich tekstów chcemy Wam przedstawić organizacje, które dotychczas wsparliśmy i pokazać, co dzięki temu wsparciu zrobiły. W pierwszym z nich pisaliśmy o Fundacji Wolności z Lublina.

Organizację konkursów grantowych powierzyliśmy specjalistom z Fundacji dla Polski, która jest partnerem tej inicjatywy w ramach Funduszu Obywatelskiego im. Henryka Wujca. Obecnie trwa nabór do kolejnej edycji konkursu strażniczego, do udziału w którym zapraszamy. Więcej informacji na stronie: https://siecobywatelska.pl/wspieranie-dzialan-strazniczych-w-polsce/.

Stowarzyszenie SOISH

To organizacja strażnicza, która powstała w 2018 roku (początkowo pod nazwą Stowarzyszenie Obywatelskich Inicjatyw Społecznych i Historycznych). Tak pisze o swojej misji:

Stowarzyszenie SOISH działa na rzecz społeczeństwa, poprzez monitoring w obszarze stosunków państwa z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi. Cele są realizowane poprzez kontrolę obywatelską, badanie wzajemnych relacji, badanie finansowania, przygotowywanie propozycji zmian w prawie wyznaniowym, działalność naukową i ekspercką oraz badanie stopnia przestrzegania prawa przez władze publiczne. Stowarzyszenie SOISH jest apolityczne i neutralne w kwestiach wiary i światopoglądu.  

Czyli: A. patrzymy władzy i kościołom na ręce; B. sprawdzamy przepływy finansowe; C. pilnujemy równouprawnienia obywateli bez względu na wyznanie lub jego brak; D. piszemy i raportujemy o sprawach wolności sumienia i wyznania; E. i prowadzimy wiele innych działań.

W 2022 w ramach projektu finansowanego z Funduszu Watchdogów Stowarzyszenie przyjrzało się zbywaniu przez powiaty i miasta na prawach powiatu nieruchomości na rzecz Kościołów i innych związków wyznaniowych w latach 2015 – 2021. Przedmiotem badania były też darowizny Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa i Agencji Mienia Wojskowego przekazywane na rzecz Kościołów i związków wyznaniowych.

SOISH zbierało dane w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, pytając powiaty o nieruchomości sprzedane Kościołom z bonifikatą na podstawie artykułu 68 ust. 1 pkt 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Udzielenie takiej bonifikaty jest możliwe w przypadku osób i organizacji, które prowadzą działalność użyteczną społecznie (np. charytatywną, kulturalną, sportową, naukową czy oświatową). Nabycie nieruchomości nie może wiązać się z działalnością zarobkową.

Projekt realizowany przez Stowarzyszenie zaowocował powstaniem mapy z zaznaczonymi nieruchomościami, które powiaty sprzedały kościołom z bardzo dużą, często sięgającą 90%, bonifikatą.

Zainteresowanych szczegółowymi informacjami odsyłamy do raportu podsumowującego projekt.