W lutym ubiegłego roku przyjęto nową ustawę dotyczącą ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego. Z dotychczasowych wyroków wynika, że sędziowie stają po stronie administracji i starają się omijać nowe prawo, jak się da.

Nasze Stowarzyszenie, w dniu wejścia w życie nowej ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego, złożyło wnioski do wszystkich Ministrów o udostępnienie w tym trybie ich kalendarzy spotkań oraz ksiąg wejść i wyjść do Ministerstw. O historii tych wniosków pisaliśmy tutaj: Ponowne wykorzystanie informacji sektora publicznego proste.

Odpowiedzi w zdecydowanej większości były negatywne. Najbardziej zatwardziali twierdzili, że wnioskowane informacje nie są informacjami sektora publicznego. Tak było w przypadku Ministra Skarbu Państwa, który, powołując się na wcześniejsze orzecznictwo na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej, twierdził, że wnioskowane informacje są dokumentami wewnętrznymi, nieświadczącymi o wykonywaniu zadań publicznych.

W związku z tym wnieśliśmy skargę na bezczynność, ponieważ wnioskowane informacje należy rozpatrywać nie w kontekście dostępu do informacji publicznej, a zgodnie z przedmiotem wniosku w trybie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego. Jest to o tyle istotne, że ustawa o ponownym wykorzystywaniu informacji wprowadza w art. 2 ust. 1 tej ustawy własną definicję informacji sektora publicznego, która pozwala uznać za takie każdą treść lub jej część, niezależnie od sposobu utrwalenia, będącą w posiadaniu podmiotu zobowiązanego.

Zaskakujący wyrok

Uwzględnienie skargi wydawało się oczywiste, bowiem przy takim brzmieniu wyżej wymienionego przepisu negowanie tego, że dokument jest utrwaloną treścią wydaje się zadaniem karkołomnym, a jednak…

WSA w Warszawie wyrokiem z 22 listopada 2016 r. sygn. akt II SAB/Wa 586/16 oddalił skargę.

 Poinformował bowiem wnioskodawcę o tym, że żądane informacje nie stanowią informacji sektora publicznego w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej. W ocenie tutejszego Sądu, organ miał zaś podstawy do wysnucia wyżej przywołanego wniosku.

Już ten wstęp wskazuje, że WSA zrównuje ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego z dostępem do informacji publicznej. Takie rozumowanie nie uwzględnia jednak brzmienia obu ustaw, które zawierają odrębne pojęcia oraz mają inne cele. Z treści uzasadnienia przedmiotowego wyroku wynika również, że, zdaniem Sądu, informacją sektora publicznego mogą być wyłącznie informacje publiczne. Co więcej, wg składu sędziowskiego, ponieważ wcześniej te informacje były wnioskowana również w trybie dostępu do informacji publicznej, niezależnie od przedmiotu wniosku, trzeba takie żądanie rozpatrywać w tym kontekście. Chciałoby się powiedzieć – informacją publiczną byłeś, informacją publiczną pozostaniesz…

Informacja sektora publicznego to nie informacja publiczna

 Problem jednak w tym, że zdaniem orzecznictwa kalendarz spotkań i księga wejść/ wyjść to nie jest informacja publiczna, dlatego też nie ma możliwości uzyskania tych informacji ani poprzez dostęp do informacji publicznych, ani ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego. Jak bowiem stwierdził Sąd:

W świetle powyższego jako uprawniona jawi się konkluzja, iż ustawa o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego, znajduje zastosowanie jedynie do takich informacji, które oceniane przez pryzmat ustawy o dostępie do informacji publicznej będą posiadały status informacji publicznej.

Przenosząc powyższe rozważania na realia niniejszej sprawy wskazać należało, że informacja dotycząca kalendarza spotkań Ministra Skarbu Państwa, nie mogła zostać udostępniona w trybie ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego, gdyż nie stanowi informacji publicznej w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Stanowczo nie zgadzając się z takim stanowiskiem, złożyliśmy skargę kasacyjną. Wskazaliśmy w niej, że odmienne definicje informacji sektora publicznego oraz informacji publicznej przesądzają, że ocena poszczególnych wniosków powinna być dokonywana wyłącznie w oparciu o ustawę i definicję, która była podstawą do złożenia wniosku. Wobec tego nie można interpretować ich łącznie, w taki sposób, że dana informacja, aby mogła być uznana za informację sektora publicznego, musi spełniać warunki wskazane w obu ustawach.

Podkreśliliśmy, że wykładnia dokonana przez Sąd I instancji nie uwzględnia brzmienia przepisów ustawy. Ustawodawca bowiem w żadnym przepisie nie uzależnia możliwości ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego od ich statusu jako informacji publicznych, a takowa konieczność została wywiedziona przez Sąd w skarżonym wyroku.

Naszym zdaniem, nieprawidłowa wykładnia systemowa oraz pominięcie wykładni językowej przez Sąd I instancji doprowadziło do odejścia od jednoznacznego brzmienia norm prawnych.

Zatem interpretacja poczyniona przez WSA w Warszawie stoi w sprzeczności z jednoznaczną treścią art. 2 ust. 1 ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. Skoro więc Sąd odszedł od klarownego sensu przepisu, to sformułowana wykładnia stanowi wykładnię contra legem, zmierzającą do obejścia przepisów prawa.

Opisywane orzeczenie zbliżone jest do wcześniej zapadłego w sprawie przeciwko Ministrowi Energii, wyrok z 25 października 2016 r. sygn. akt II SAB/Wa 599/16. Przedmiot wniosku w obu sprawach był identyczny, a skargi zostały oddalone. Jednakże w wyroku z 25 października Sąd właściwie nie ocenił, czy wnioskowane informacje są informacjami sektora publicznego, a jedynie ograniczył się do twierdzenia, że ponownie wykorzystywane mogą być tylko informacje publiczne.

Nasze skargi zostały oddalone również w trzech innych identycznych sprawach, czekamy w nich na uzasadnienia. Wszystko wskazuje jednak na to, że sędziowie WSA w Warszawie zamiast interpretować ustawę zgodnie z jej brzmieniem, omijają przepisy i orzekają tak aby urzędnicy mieli jak najmniej pracy.