Dziś odbyła się rozprawa dotycząca udostępnienia rejestru umów przez Prezydenta RP.

Wnioskodawca – Karol Breguła – w czerwcu 2015 roku, jeszcze za kadencji poprzedniego Prezydenta, złożył wniosek o udostępnieniu rejestru umów od 2013 r. Wniosek nie został zrealizowany, a sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

W międzyczasie Prezydentem RP został Andrzej Duda. Już za jego kadencji udostępniono część informacji w postaci rejestru bez imion i nazwisk osób wykonujących umowy oraz wydano decyzję administracyjną odmawiającą udostępnienia informacji publicznej, która odnosiła się do utajnienia w/w danych osobowych. Decyzja ta uczyniła poprzednią skargę wnioskodawcy bezprzedmiotową, wobec czego postępowanie sądowe jej dotyczące zostało umorzone.

W decyzji podkreślono, że osoby wykonujące umowy cywilnoprawne nie sprawują funkcji publicznych i przysługuje im pełna ochrony prywatności. Z tego względu zdaniem Kancelarii Prezydenta nie ma możliwości udostępnienia imion i nazwisk osób zawierających z nią umowy.

Wnioskodawca złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, a po podtrzymaniu decyzji przez Szefa Kancelarii Prezydenta, zaskarżył ją do WSA w Warszawie.

Podkreślał doniosłość rejestru umów dla transparentności środków publicznych oraz dotychczasowe orzecznictwo wskazujące na jawność kontrahentów organów władzy publicznej.

Natomiast pełnomocnik skarżącego, Radca Prawny Kazimierz Pawlik, podniósł, iż w wydanej decyzji dokonano błędnej wykładni art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej i w konsekwencji w sposób nieuprawniony zastosowano ten przepis przy rozpatrywaniu sprawy. Doprowadziło to do utajnienia danych podlegających zasadzie jawności.

Do sprawy przystąpiła Sieć Obywatelska Watchdog Polska oraz Rzecznik Praw Obywatelskich.

Rzecznik Praw Obywatelskich przychylił się do stanowiska skarżącego, wnosząc o uchylenie skarżonych decyzji. Podczas rozprawy Pełnomocniczki RPO argumentowały, iż przedmiot części umów, np. dotyczący doradztwa prawnego, uzasadnia ich jawność, tymczasem Organ niedostatecznie rozważył kwestie charakteru poszczególnych umów. Dodały również, że Organ niewystarczająco uzasadnił swoje stanowisko w przedmiotowych decyzjach.

Z kolei reprezentująca Sieć Obywatelską Paula Kłucińska wskazała na nieproporcjonalność ograniczenia konstytucyjnego prawa do informacji publicznej przez Kancelarię. Zauważyła przy tym, iż strona przeciwna niesłusznie uznała prymat ochrony prywatności nad prawem do informacji. Jej zdaniem było to szczególnie niesłuszne ze względu na duże zainteresowanie obywateli rejestrami umów i wydatkami instytucji publicznych.

WSA w Warszawie uchylił decyzję Kancelarii Prezydenta. W uzasadnieniu ustnym zauważono, że w obecnym orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego podkreśla się, że zasada transparentności gospodarowania środkami publicznymi pozwala na udostępnienie również imion i nazwisk kontrahentów organów władzy publicznej.

Stwierdzono również, że niezasadnie Organ łączy imię i nazwisko z kwestią ochrony prywatności. Sąd zauważył, iż są to dwie odrębne kwestie, a imię i nazwisko jest powszechnie używane w kontaktach zawodowych i towarzyskich. Dodatkowo zdaniem Sądu przedmiotowa decyzja nie była dostatecznie uzasadniona, Organ jedynie w sposób ogólny przedstawił motywy rozstrzygnięcia i nie rozważył poszczególnych umów z osobna.