Właśnie zostały ogłoszone konsultacje Regulaminu Funduszu Inicjatyw Obywatelskich 2016 roku, w którym znalazła się miła niespodzianka dotycząca działań strażniczych. Ale jest też niemiłe zaskoczenie.

Wygląda na to, że uwzględniono nasze propozycje dotyczące programu regrantingowego dla lokalnych watchdogów na rozwój instytucjonalny. Pojawienie się tematu to niewątpliwie zasługa Komitetu Sterująco-Monitorującego PO FIO w latach 2014-2020 oraz dotychczasowej współpracy watchdogów i rzeczników z Departamentem Pożytku Publicznego w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Właściwe regulacje pojawiają się w Komponencie Tematycznym w Priorytecie I (Regulamin na 2017 rok). Dotyczą one zasad dla Operatora, który dokona rozdziału pieniędzy. Innymi słowy to jeszcze nie etap, na którym konsultowane są zasady konkretnego wsparcia dla strażników.

Jednocześnie zaskoczeniem jest zniknięcie wydzielonego rok wcześniej w Priorytecie 3 komponentu na działania strażnicze (Regulamin na 2016 rok), który udało się wywalczyć na dwa lata i który miał nawet wydzielony budżet na 2017 rok. Oto właściwy fragment z Regulaminu:

W ramach Priorytetu 3 wyodrębnia się kwotę w wysokości 1 000 000,00 zł (500 000,00 zł w 2016 r. + 500 000,00 zł w 2017 r.) na Komponent Wsparcia Działań Strażniczych. W ramach komponentu dofinansowane powinny być modelowe projekty z tego zakresu. Wszystkie projekty strażnicze powinny zostać złożone w ramach Komponentu Wsparcia Działań Strażniczych.

Zniknięcie odpowiednich zapisów z nowego Regulaminu to prawdopodobnie pomyłka. Mamy taką nadzieję, ponieważ to nie jest transakcja typu “coś za coś”.

Wbrew wspólnej nazwie “strażnictwo”, mowa o zupełnie innych podmiotach. Dotacje na starych zasadach otrzymały:

1. Fundacja Rodzić po Ludzku, Na straży praw kobiet w opiece okołoporodowej. W 2016 roku – 97 200 zł; w 2017 – 41 100 zł
2. Fundacja Idea Rozwoju, Wykorzystanie wiedzy płynącej z ewaluacji na szczeblu regionalnym – mechanizmy nadzoru obywatelskiego. W 2016 roku – 62 200 zł;
3. Fundacja CentrumCSR.PL, Społeczny monitoring stosowania zrównoważonych zamówień publicznych w najważniejszych lokalnych i centralnych instytucjach publicznych. W 2016 roku – 85 020 zł, w 2017 roku 111 600 zł
4. Stowarzyszenie 61, Bliżej radnych. Lokalne MamPrawoWiedziec.pl. W 2016 roku – 84 460,00 zł; w 2017 roku-  100 310,00 zł
5. Fundacja EkoRozwoju, Obywatel na straży drzew. W 2016 roku –  79 460 zł; w 2017 –  82 620 zł
6. Grupa Zagranica, Obywatelski monitoring polskiej pomocy rozwojowej. W 2016 roku –  91 660 zł; w 2017 roku –  23 700 zł

Jeżeli ten komponent zniknie, to takie i im podobne organizacje nie mają szans na dofinansowanie swoich działań w ramach nowego “pomysłu na strażnictwo” (gdyż tam mowa o małych miastach i wsiach).

Jak pokazała praktyka, dotychczasowe rozwiązanie odebrało szanse także ważnym organizacjom miejskim, które zdaniem oceniających ekspertów wypadły słabo, a znane są jako przykłady konsekwentnego watchdogowania, np. Fundacja Wiedzieć Więcej z Kędzierzyna Koźla, Fundacja Wolności z Lublina czy Fundacja Pozytywnych Zmian z Bielska Białej. O tę grupę też trzeba zadbać.

Zwracamy Wam uwagę na te zmiany i zachęcamy do dyskusji. Zostało dwa tygodnie do zakończenia konsultacji, ciekawi jesteśmy Waszych opinii.