Czesi, Słowacy i Węgrzy wyprzedzili Polaków w jawności. W monitoringu przejrzystości spółek komunalnych Polska uzyskała niecałe 25% punktacji. Najlepsi byli Czesi – 41,35%. Czas na dyskusję o zwiększeniu przejrzystości i wprowadzanie zasad etycznych do polskich spółek. Mowa o podmiotach, które dysponują rocznie kwotami od kilku do kilkuset milionów złotych. Czasy nie najlepsze, samorządy próbują ograniczyć nasze prawo do informacji, tym bardziej Was potrzebujemy.

Wielu z Was mieszka w miastach i miasteczkach. Na co dzień korzystacie z usług komunalnych. Zajrzyjcie na stronę spółki i wypełnijcie naszą ankietę – w wersji xlsx i w otwartym arkuszu kalkulacyjnym.

W każdym mieście władze muszą zadbać o to by mieszkańcy mieli jak się przemieszczać, by było czysto czy by dostarczona była woda lub odprowadzone ścieki. Takie usługi wymagają zazwyczaj dużego kapitału, a jednocześnie – by mieszkańcy byli w stanie je opłacić – muszą być stosunkowo tanie. To powoduje, że często nie są wykonywane przez prywatne firmy, a przez tak zwane „spółki komunalne”. Dzięki temu, że miasto może do niech dopłacić – jako właściciel – nie muszą za wszelką cenę walczyć o rentowność.

Nie znaczy to jednak, że obojętne jest, jakie wskaźniki osiągają i jak zarządzają naszymi pieniędzmi. Wszak powstały z naszych podatków, a to, ile zapłacimy za ich usługi i ile do nich dopłacimy zależy od tego, jak zarządzają pieniędzmi. Jednocześnie są to miejsca, w których zatrudnienie może być elementem przetargów politycznych. Dlatego bardzo ważny jest społeczny nadzór nad funkcjonowaniem spółek, a także dobra kontrola ze strony właściciela – Prezydenta lub Burmistrza.

Na to, że nie zawsze dobrze dzieje się w spółkach gminnych, wskazywaliście nam w konsultacjach tematu na monitoring w 2014  roku. Wraz z pilotażowymi grupami zrobiliśmy pierwsze analizy i raporty, patrząc szeroko na politykę właścicieli i sposób zarządzania. Teraz dokonaliśmy porównania przejrzystości spółek, tworząc ranking. Staraliśmy się wybrać spółki najlepsze, ponieważ poszukiwaliśmy dobrych praktyk. I okazało się, że wszystkie nasze poszukiwania spaliły na panewce – wybrane przez nas na podstawie ustalonych w międzynarodowym badaniu kryteriów spółki okazały się bardzo nieprzejrzyste. Zachęcamy do włączania się, wypełniania formularza obserwacji (wyżej) i przesyłania nam go na adres biuro@siecobywatelska.pl. Jedna obserwacja zajmie Wam około godziny.

A co sprawdzaliśmy? Przyglądaliśmy się  stronom internetowym i Biuletynom Informacji Publicznej (BIP). Jak spółki informują o tym, że są publiczne i jak można od nich uzyskać informacje; czy publikują swoje roczne raporty finansowe na stronie lub w  BIP-ie; czy publikują wyniki przetargów i wyniki naborów na stanowiska pracy, czy możemy poznać wynagrodzenia zarządu i rady nadzorczej, dowiedzieć się w prosty sposób, jakie są kwalifikacje kadry zarządczej, poznać procedury zapobiegania nieprawidłowościom. W naszym badaniu najlepsze w tej dziedzinie okazały się warszawskie spółki transportowe. Jedna z nich – Tramwaje Warszawskie – zgodziła się z nami spotkać i porozmawiać. Mamy nadzieję, że wspólnie wypracujemy modelowe rozwiązania, a potem – dzięki Waszemu zaangażowaniu – uda się je wdrożyć w całej Polsce.

Zachęcamy też do zapoznania się z raportem z naszej obserwacji – Raport z monitoringu spółek i z podsumowaniem wyników międzynarodowego badania.

Projekt wsparł finansowo Fundusz Wyszehradzki, a naszymi partnerami było stowarzyszenie Oziveni z Czech, Słowacki oddział Transparency International i Budapest Institute.  

Darczyńca

Partnerzy