Kiedy wielu obserwatorów życia politycznego zachwycało się, jak to samorząd w Polsce się udał i jak kwitnie lokalna demokracja, one mówiły, że wcale nie jest tak pięknie. Elżbieta Wąs i Anna Gryta od 2008 roku patrzą w Lubartowie władzy na ręce i z bliska widzą, co w samorządzie jest do poprawki. Są m.in. rzeczniczkami zmian ustawowych, które umożliwiłyby rozliczanie pracy radnych.

Wasze 1,5% podatku daje nam wolność i niezależność w patrzeniu na ręce każdej władzy. To ogromny prezent dla nas, którym chcemy dzielić się z innymi organizacjami strażniczymi. Dlaczego? Bo w Polsce jest mało takich organizacji, także z tego powodu, że trudno znaleźć im finansowanie. Lokalny Watchdog nie stanie przecież w gminnym konkursie dla organizacji pozarządowych, nie poprosi prezydenta miasta, by ten dał mu pieniądze na kontrolę jego działań. To może granty? Do tego trzeba mieć zaplecze administracyjne, którego często takim organizacjom brakuje. Ktoś musi napisać wniosek i potem zająć się rozliczeniem projektu. Dlatego w 2022 roku postanowiliśmy, że co najmniej 15% otrzymywanych przez nas wpłat z 1,5% podatku przekażemy dalej. Wierzymy, że w ten sposób pomnażamy to dobro, które dostajemy od Was. Przez te trzy lata na Fundusz Watchdogów przeznaczyliśmy łącznie 591 000 zł.

W serii krótkich tekstów chcemy Wam przedstawić organizacje, które dotychczas wsparliśmy i pokazać, co dzięki temu wsparciu zrobiły. Mogliście już przeczytać o Fundacji Wolności z Lublina i Stowarzyszeniu SOISH.

Organizację konkursów grantowych powierzyliśmy specjalistom z Fundacji dla Polski, która jest partnerem tej inicjatywy w ramach Funduszu Obywatelskiego im. Henryka Wujca. Obecnie trwa nabór do kolejnej edycji konkursu strażniczego, do udziału w którym zapraszamy. Więcej informacji na stronie: https://siecobywatelska.pl/wspieranie-dzialan-strazniczych-w-polsce/.

Miasto Obywatelskie Lubartów

Miasto Obywatelskie Lubartów (MOL) od 2008 roku działa na rzecz jawności władzy, która jest najbliżej nas, czyli tej lokalnej. Na początku jako nieformalna grupa, potem stowarzyszenie, które przekształciło się w fundację. Elżbieta Wąs i Anna Gryta, bo to one tworzą MOL, od lat zadają władzy pytania, by mieszkańcy wiedzieli to, co powinni wiedzieć. Tak było im.in. ze sprzedażą miejskiego placu w Lubartowie deweloperowi – dzięki ich pytaniom okazało się, że plac wcale nie musi być zabudowany, jak przekonywały wcześniej władze. Nie zawsze jednak udaje się wydobyć z urzędu kluczowe dla mieszkańców informacje, a wiele lat wnioskowania o informację to dla Miasta Obywatelskiego Lubartów bardziej walka o informację niż jej bezproblemowe pozyskiwanie. Dlatego powstał projekt finansowany z Funduszu dla Watchdogów, który pokazuje, jak gminy z powiatu lubartowskiego udostępniają dane dotyczące nagród przyznanych urzędnikom. W swoim raporcie Działanie ustawy o dostępie do informacji publicznej w samorządach Powiatu Lubartowskiego MOL zbiera dane dotyczące dwóch kadencji – 2014-2018 i 2014-2023 (przedłużona do 2024 roku). Z monitoringu wynika, że nie ma większego znaczenia, jakie ugrupowanie sprawuje władzę, jeśli chodzi o gotowość udostępniania informacji i choć gminy odpowiadały na wniosek, to rzadko udzielały pełniej odpowiedzi. Po szczegóły monitoringu odsyłamy do raportu.