Sukces funduszu sołeckiego to sukces mieszkańców! Potrzeby sołectw są lepiej słyszalne, mieszkańcy pewniejsi siebie i bardziej świadomi swoich praw. Dlatego spotykamy się i dyskutujemy o funduszu w każdym regionie Polski!
Sami swoje, czyli fundusz sołecki
Gdy zastanawiamy się czy wprowadzenie w 2009 roku funduszu sołeckiego, gwarantującego mieszkańcom sołectw wiążący wpływ na budżet gmin, zmieniło coś w funkcjonowaniu gmin i sołectw myślimy o tym, jak było wcześniej. Przez lata sołectwa funkcjonowały otrzymując środki z budżetu gminy na swoje działania, ale w wielu miejscach ciężar i koszty organizacji życia w sołectwie opierały się na samych mieszkańcach, a ich potrzeby często pozostawały niezauważone.
Czy wprowadzenie funduszu sołeckiego spowodowało, że jest lepiej? Czy już po kilku latach doświadczeń z funduszem można powiedzieć, że fundusz się sprawdził? Każde sołectwo i gmina są inne, jednak sam fakt, że potrzeby sołectw są lepiej słyszalne, a mieszkańcy pewniejsi siebie i bardziej świadomi swoich praw jest dużym sukcesem. Rozważając czy fundusz jest rozwiązaniem dobrym dla mieszkańców podkreślamy, że warto podjąć wysiłek związany z całym procesem wprowadzania funduszu sołeckiego przynajmniej w czterech powodów:
Pewność. Ustawa o funduszu sołeckim gwarantuje, że corocznie radni będą rozważać kwestię funduszu. Jeśli się zgodzą, a poparcie dla idei fundusz to nic innego jak barometr zaangażowania przedstawicieli władzy w sprawy naszych lokalnych społeczności, to każdy mieszkaniec sołectwa ma gwarancję szansy, z której może – choć nie musi – skorzystać. Pieniądze zapewnione ustawą to tylko i aż przyczynek do suwerennej dyskusji w sołectwie.
Podmiotowość. Fundusz sołecki to nasze pieniądze! Decyzja o tym na co wydać pieniądze należy tylko do mieszkańców, ich zdanie jest wiążące i nikt ich w podjęciu decyzji na zebraniu wiejskim zastąpić nie może. Fundusz sołecki to jedyne rozwiązanie w Polsce, w ramach którego o części budżetu gminy decydują bezpośrednio mieszkańcy, a ich wola zobowiązuje wójta, burmistrza czy prezydenta do wpisania efektów owych decyzji do projektu budżetu. Korzystajmy z tej szansy!
Rozliczalność. Jawność i rozliczalność funkcjonowania władzy publicznej stanowi fundament funkcjonowania całego państwa. W przypadku funduszu sołeckiego jak i wszystkich innych publicznych budżetowych wydatków, każdy posiada konstytucyjne prawo (ujęte w art. 61 Konstytucji RP) do sprawdzenia jak urząd realizuje i wydatkuje fundusz. Każdy może zapytać o faktury, zamówienia usług, umowy podpisywane na wykonanie przedsięwzięć. Również każdy z nas może dowiedzieć się jak i przez kogo podejmowane były decyzje o przeznaczeniu funduszu sołeckiego.
Aktywność. Fundusz sołecki wiąże się z ożywionymi dyskusjami, ba! nawet ze sporami! Ale to właśnie dzięki takim rozmowom powstają pomysły rozwiązania problemów w sołectwie. Wreszcie jest się o co pospierać! I to nie tylko o to, na co wydać pieniądze, ale też o to, co jest w sołectwie ważne, jak chcemy rozwijać nasze sołectwo, kto odpowiada za drogi, mosty, tereny zielone, kto musi utrzymać świetlicę itd. Nie ma nic ważniejszego jak poszukiwanie odpowiedzi na pytania rodzące się w związku z funkcjonowaniem w publicznej przestrzeni.
Z pewnością fundusz sołecki nie rozwiąże wszystkich problemów sołectwa, jest ale szansą dla każdego z sołectw, dobrym punktem wyjścia do wspólnej dyskusji i organizowania się wokół ważnych dla nas spraw. Naszym zdaniem fundusz sołecki to nie tylko pieniądze, które pozwalają zabrać się wreszcie za mniejsze lub większe sprawy. Przede wszystkim to demokratyczny proces podejmowania decyzji w którym bezpośrednio uczestniczą mieszkańcy sołectwa, na równych prawach!
W naszej opinii w funduszu sołeckim nie chodzi o to, kto lepiej zna przepisy, kto wie co to zadanie własne gminy i jak ująć to w budżecie, ale o to, abyśmy jako mieszkańcy mieli decydujący wpływ na nasze otoczenie.
Szymon Osowski, Prezes Stowarzyszenia Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich (Sieć Obywatelska Watchdog Polska)
Zespół Programu Budżet Obywatelski Stowarzyszenia Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich
Artykuł ze strony Portalu Funduszy Sołeckich – www.funduszesoleckie.pl
Komentarze