Pamiętacie jeszcze zeszłoroczną kampanię prezydencką i pomysł MSWiA, by gminy z największą frekwencją w wyborach nagrodzić promesą na wóz strażacki dla gminy? Sprawdziliśmy, czy do wszystkich nagrodzonych gmin trafił wygrany w „Bitwie o wozy” sprzęt.

Wóz strażacki dla OSP dla gmin z największą frekwencją w wyborach

Akcja była przeprowadzana w obu turach wyborów. W pierwszej przewidziano, że promesę na sfinansowanie zakupu średniego wozu ratowniczo-gaśniczego dla Ochotniczej Straży Pożarnej otrzyma 16 małych gmin poniżej 20 tys. mieszkańców (po jednej na województwo). W drugiej turze zasięg akcji był już znacznie większy –  dofinansowanie miało otrzymać 49 małych gmin (po jednej według dawnego podziału na województwa). 

Zapytaliśmy więc w sumie 65 nagrodzonych gmin, według list udostępnionych na gov.pl (I tura, II tura). Wniosek o informację publiczną był maksymalnie prosty. 

Na podstawie art. 61 ust. 1 Konstytucji RP i art. 10 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska wnosi o udostępnienie następujących informacji publicznych.

1. Czy w związku z wygraną w tzw. „Bitwie o wozy”, akcji dla gmin z najwyższą frekwencją w wyborach prezydenckich w 2020 r., do gminy trafił już wóz strażacki?
2. Jeśli tak, prosimy o wskazanie, które jednostki OSP z niego korzystają?
3. Czy gmina przekazała wóz strażacki do innej jednostki samorządu terytorialnego? Jeżeli tak, to wnosimy o przekazanie dokumentów z tym związanych.
4. Jeśli gmina wygrała w „Bitwie o wozy”, ale nie trafił do niej wóz strażacki, prosimy o wskazanie powodu:
a) gmina nie ma OSP i zdecydowała się na przekazanie wozu innej gminie, prosimy wskazać – której?
b) gmina jest jeszcze w trakcie ubiegania się o przyznanie wozu,
c) inna sytuacja, prosimy opisać – jaka?

Wnosimy o udostępnienie wskazanych informacji w formie elektronicznej na adres…

Jak długo można przygotowywać odpowiedź?

Na nasze pytania zareagowało 56 gmin –  nie zawsze od razu, część po przypomnieniu o obowiązku odpowiedzi. W praktyce udzielone nam informacje w większości gmin ograniczały się do 4 słów – Tak. OSP w X., gdyż prawie wszystkie gminy (54) raportowały, że wygrane wozy zostały już zakupione.

Mimo, zdawałoby się, mało skomplikowanego pytania, jedna gmina postanowiła nas zaskoczyć. Margonin otrzymał nasz wniosek 30 maja b.r., a 15 czerwca udzielił następującej odpowiedzi:

z uwagi na na nakład pracy, jaki musi zostać wniesiony w przygotowanie materiałów, informacja udostępniona zostanie z zachowaniem terminu zgodnego z art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 o dostępie do informacji publicznej t.j. do dnia 30.07.2021 r.

To jednak więcej niż 4 słowa

Rezerwowanie sobie 2 miesięcy na odpowiedź prawdopodobnie zawierającą się w czterech, bardzo krótkich słowach, nadwyrężyło naszą cierpliwość. Do Margonina powędrowała nasza skarga na bezczynność. Skargę wysłaliśmy 21 czerwca, a już 29 czerwca okazało się, że jednak da się przyśpieszyć i przygotować żądane przez nas informacje wcześniej niż 30 lipca. Zwracamy się więc ze szczególną prośbą do Czytelniczek i Czytelników. Doceńcie ten nakład pracy, zebrane materiały, złożone zdania, a nie marne równoważniki zdań i przyznajcie, że warto było czekać. Oto odpowiedź z Margonina, czytamy w niej, że:

ad 1. Do Margonina trafił już wóz strażacki wygrany w „Bitwie o wozy”.

ad 2. Z wozu strażackiego wygranego w „Bitwie o wozy” korzysta OSP Margonin.

ad 3. Gmina Margonin nie przekazała wozu strażackiego innej jednostce  samorządu terytorialnego.

ad 4. nie dotyczy.

Promesa została przekazana OSP w Milanówku

W dwóch przypadkach z odpowiedzi na nasze wnioski wóz strażacki nie trafił do nagrodzonych gmin, ponieważ nie mają one własnej Ochotniczej Straży Pożarnej. Tak było w Podkowie Leśnej. Dowiedzieliśmy się więc, że:

Promesa w wysokości 800 000 zł na wóz strażacki została przekazana Ochotniczej Straży Pożarnej w Milanówku.

Nie dostaliśmy żadnych dokumentów związanych z przekazaniem wozu, być może gmina uznając, że fizycznie wozu nigdy nie miała, nie czuła się do tego zobowiązana. W końcu pytaliśmy o dokumenty związane z  przekazaniem do innej jednostki samorządu terytorialnego, a gmina nie przekazała, tylko wskazała i nie JST, tylko OSP.  Lektura bloga burmistrza, zdradza jednak więcej szczegółów:

Jako urząd miasta wielokrotnie korzystaliśmy z pomocy OSP Milanówek, także finansowo (choć bardzo skromnie) wspieramy tę jednostkę.

Ale żeby nie być gołosłownym poprosiłem Komendanta Państwowej Straży Pożarnej o przygotowanie zestawienia z ostatnich pięciu lat liczby zdarzeń na terenie Podkowy Leśnej oraz udziału jednostek z OSP Żółwin i OSP Milanówek w tych zdarzeniach.

(…) (Tu burmistrz prezentuje zestawienie tych interwencji).

Musicie też Państwo wiedzieć, że w przypadku braku wskazania jednostki w ciągu właściwie jednego dnia, samochód przepada. Do radnych skierowałem pilnego maila z prośbą, by znając okoliczności wypowiedzieli się w temacie. Również analizowaliśmy możliwość przekazania samochodu do gminy, gdzieś w Polsce, mając na względzie być może pilną potrzebę posiadania takiego wozu, ale okazało się, że niewielki wpływ mielibyśmy na wybór takiej gminy. W związku z tym najlepszym rozwiązaniem, na które zdecydowałem się, przy wsparciu radnych, było wskazanie OSP Milanówek jako tej jednostki, która otrzyma wóz strażacki należny Podkowie Leśnej za nadzwyczajną aktywność mieszkańców w wyborach, z myślą, że w znacznej części będzie służył naszym obywatelom. 

Radni podjęli też uchwałę w sprawie poparcia decyzji Burmistrza Miasta Podkowa Leśna. Jak widać, znalazłyby się dokumenty, które przy odrobinie dobrej woli można by nam udostępnić.

Gmina nie przekazała wozu, ponieważ go nie otrzymała

Jeszcze ciekawiej sytuacja wyglądała w Wielkiej Nieszawce. Wiedzieliśmy to już z relacji Izabeli Augustyniak, uczestniczki naszego kursu (Bez)Nadzieja małej gminy. 

Przypomnijmy – gdy okazało się, że promesa nie przysługuje Wielkiej Nieszawce, bo nie ma tam Ochotniczej Straży Pożarnej, mieszkańcy postanowili założyć swoją OSP. Zaplanowali nawet spotkanie w tej sprawie, jednak dzień wcześniej dowiedzieli się… z gazety, że ich gmina podpisała list intencyjny z gminą Oborowo, która przejmie wóz wart kilkaset tysięcy za kwotę 80 tysięcy złotych. Wójt wspaniałomyślnie zapowiedział, że zapyta mieszkańców, na co chcą przeznaczyć te pieniądze. Ale nie zapytał, tylko postanowił kupić mobilną scenę na potrzeby Gminnego Centrum Kultury, twierdząc, że OSP jest w gminie niepotrzebna.

Szkoda, że i tym razem nikt nie zapytał nas o zdanie, czy zamiast wozu strażackiego chcemy mobilną scenę – komentuje Izabela Augustyniak – w końcu to my tę nagrodę wywalczyliśmy, idąc na wybory.

Na ten zakup nie zgodziła się jednak Rada Gminy, zdecydowała, że te środki należy przeznaczyć na inwestycję drogową.

A jak ta historia wygląda w odpowiedzi Wielkiej Nieszawki na nasz wniosek? Lakonicznie, delikatnie pisząc. Gmina stwierdza, że:

Ad. 1. Czy w związku z wygraną w tzw. „Bitwie o wozy” , akcji dla gmin z najwyższą frekwencją w wyborach prezydenckich w 2020 r., do gminy trafił już wóz strażacki?

Nie, do gminy nie trafił wóz strażacki.

Ad. 2. Jeśli tak, prosimy o wskazanie, które jednostki OSP z niego korzystają?

W pytaniu nr 1 udzielono odpowiedzi: nie.

Ad. 3. Czy gmina przekazała wóz strażacki do innej jednostki samorządu terytorialnego? Jeżeli tak, to wnosimy o przekazanie dokumentów z tym związanych.

Gmina nie przekazała wozu, ponieważ go nie otrzymała.

Ad. 4. Jeśli gmina wygrała w „Bitwie o wozy”, ale nie trafił do niej wóz strażacki, prosimy o wskazanie powodu:
a) Istotnie, gmina uzyskała największą frekwencję, ale zważywszy na Wytyczne Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, dotyczące uzyskania dotacji na zakup średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego, przedmiotem dofinansowania był zakup średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego przez jednostki ochotniczych straży pożarnych.

Pkt. 5 Wytycznych mówi, że do wyznaczenia jednostki ubiegającej się o dofinansowanie (…) upoważniony jest Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej w porozumieniu z organem wykonawczym gminy. Gmina Wielka Nieszawka nie posiada OSP, co uniemożliwiło ubieganie się o wóz.

Wskazujemy link do strony MSWiA, gdzie załączono ww wytyczne https://www.gov.pl/web/mswia/szczegoly-drugiej-edycji-bitwy-o-wozy

W odpowiedzi słowem nie wspomniano o liście intencyjnym, o którym przecież wiadomo było nie tylko z informacji od Izabeli Augustyniak, ale też doniesień medialnych. Odniosłam wrażenie, że znów jesteśmy łapani za słówka, a gmina pisząc, że nie trafił do niej wóz, próbuje uniknąć przekazania nam listu intencyjnego.

To my zapytamy sąsiednią gminę

Nie wdając się w dyskusję z Wielką Nieszawką, zapytaliśmy, za radą Izy, Obrowo, czyli gminę z którą podpisano list intencyjny. Wiedzieliśmy od niej, że Rada Gminy Obrowo podjęła dwie uchwały w sprawie udzielenia pomocy finansowej gminie Wielka Nieszawka, najpierw na zakup sceny mobilnej, a po sprzeciwie radnych z Wielkiej Nieszawki wobec takiego wykorzystania tych środków, na przebudowę drogi gminnej.

I tu może niespodzianka, ale bez problemu otrzymaliśmy skan listu intencyjnego, a nawet potwierdzenie wykonania przelewu w kwocie 80 000 zł na konto Wielkiej Nieszawki.

Sprawdź, jak odpisała Twoja gmina

Całą naszą korespondencję dotyczącą „Bitwy o wozy”, czy też jak, zapewne przypadkowo przejęzyczono się w jednej odpowiedzi na nasz wniosek – „Bitwie o głosy”, można śledzić tutaj. Krótkie podsumowanie wyników naszego monitoringu w tabeli udostępniamy tutaj.