W środę 24 stycznia Komisja Prawna Parlamentu Europejskiego przegłosowała uzgodniony w negocjacjach trójstronnych projekty dyrektywy antyslappowej. Przy tej okazji opublikowano jednolity tekst projektu. Głosowanie plenarne nad tekstem dyrektywy odbędzie się pod koniec lutego.

Europosłowie z Komisji Prawnej (JURI) zatwierdzili porozumienie zawarte z Radą Unii Europejskiej 30 listopada 2023 r. w sprawie ochrony osób działających w interesie publicznym przed mającymi je uciszyć pozwami (anty-SLAPP). Oddano 19 głosów za, czworo członków komisji wstrzymało się od głosu, nikt nie był przeciw.  Nowe przepisy chronią aktywistów czy dziennikarzy zajmujących się ważnymi społecznie zagadnieniami takimi jak prawa podstawowe, zmiany klimatyczne, korupcja lub walka z dezinformacją. Powstały jako reakcja na nadużycia w postępowaniach sądowych mające na celu ich nękanie i zastraszanie. 

Dyrektywa wyznacza poziom minimum dla ochrony przed SLAPP-ami. To, jak skuteczna to będzie ochrona, zależy wyłącznie od tego, jak poszczególne państwa wdrożą jej przepisy. Warto pamiętać też o zaleceniach Komisji Europejskiej w sprawie przeciwdziałania SLAPP, które zostały opublikowane w kwietniu 2022 r. Nie są elementem obowiązkowym dla państw członkowskich, jednak ich stosowanie może znacznie poprawić sytuację osób poszkodowanych tego typu działaniami prawnymi. 

Uzgodniony pod koniec listopada tekst dyrektywy, który został opublikowany wczoraj, będziemy teraz szczegółowo analizować zarówno w polskiej grupie roboczej, jak i Koalicji CASE. Na początku stycznia koalicja w komunikacie podkreśliła:

Choć środki te stanowią ważny i pozytywny krok naprzód, należy je uznać za minimalne standardy niezbędne dla aktywistów, dziennikarzy czy obrońców praw przed SLAPP. CASE będzie zatem ściśle monitorować transpozycję zgodnie ze standardami, które wcześniej określiliśmy – i, mamy nadzieję, zgodnie z zaleceniem Rady Europy w sprawie SLAPP, które ma zostać omówione w Strasburgu w przyszłym miesiącu.

Źródła:

• https://www.europarl.europa.eu/news/pl/press-room/20240122IPR17035/anti-slapps-eu-protection-against-lawsuits-aimed-at-silencing-the-critique
• https://www.the-case.eu/latest/anti-slapp-directive-case-statement-on-the-political-agreement/