Pamiętacie Państwo sprawę umów zleceń, których od władz Warszawy żądał jeden z radnych? Sprawa „ciągnie się” od 2009 roku. Radny złożył wniosek o ujawnienie umów, które zawierało jedno z biur m.st. Warszawy. Urzędnicy nie udostępnili informacji z kim umowy były zawierane. Po przejściu kolejnych kroków administracyjnych i sądowych, sprawa trafiła na wokandę Sądu Najwyższego.

Już w czwartek, 8 listopada 2012, o godzinie. 9.00 w Sali E odbędzie się rozprawa. My się wybieramy i zachęcamy do udziału również Państwa. Sprawa dotyczy nakazania udostępnienia informacji publicznej.

A to ze względu na fakt, że miasto st. Warszawa powołuje się na ochronę danych osobowych. Pod rządami ustawy o dostępie do informacji publicznej sprzed nowelizacji z 2011 roku, była to przesłanka do zastosowania trybu odwoławczego w sądach powszechnych. Mogą one nakazać udostępnienie informacji.

Jest to pewnie jedna z ostatnich spraw, w których orzeka sąd powszechny w przypadku odmowy udostępnienia informacji publicznej. Obecnie sprawami związanymi z ochroną prywatności (i w ogóle wszystkimi sprawami związanymi z dostępem do informacji publicznej) zajmuje się sądownictwo administracyjne. Naszym zdaniem, o czym wielokrotnie wspominaliśmy przy okazji nowelizacji 2011, pogorszy to standard dostępu do informacji.

Przy okazji tej sprawy, nasze Stowarzyszenie przygotowało stanowisko dla sądu  – podnosimy w nim, jak ważna jest kwestia jawności finansów publicznych.

Nasze słowa: 

Uważamy, iż udostępnienie informacji publicznej w zakresie imienia i nazwiska osób, które wykonują zadania dla administracji, a przecież wiąże się to w tym wypadku wydatkowaniem środków publicznych, jest szczególnie istotne społecznie.

Cytaty z wyroków sądowych i opracowań przedstawicieli doktryny oraz myślicieli (wszystkie cytaty są dokładnie opisane wraz z podaniem w źródła w załączonym tekście naszej opinii)

• Powszechny i szeroki dostęp do informacji publicznej stanowi niezbędną przesłankę istnienia społeczeństwa obywatelskiego, a co za tym idzie – urzeczywistnienia demokratycznych zasad funkcjonowania władzy publicznej w polskim państwie prawnym.
• W demokratycznym społeczeństwie podstawowym prawem jest wiedzieć i być informowanym o tym, co i dlaczego czynią władze publiczne.
• Współcześnie ważnym elementem rzetelności działania organów państwa demokratycznego jest zapewnienie obywatelom prawa do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej łączącego się z powszechnie aprobowaną w państwach demokratycznych zasadą otwartego rządu (open government) oznaczającą otwartość – tzn. jawność (transparentność – transparency) działalności wszystkich organów władz publicznych.
• W państwie demokratycznym jego obywatele są zbiorowym suwerenem, co oznacza między innymi, że powinni mieć zapewniony rzeczywisty wpływ na sprawowaną w tym państwie władzę, a władza ta ma obowiązek szanować ich prawa i wolności. Możliwość wywierania wpływu na organy władzy jest realna jedynie wtedy, gdy obywatele posiadają dostęp do wiedzy na temat poczynań tych organów.(…) Bez prawa do informacji publicznych obywatele pełniliby swoją władzę w sposób jedynie iluzoryczny. Nie byliby też w stanie kontrolować wybranych przez nich reprezentantów.
• (…) bardziej niż kiedykolwiek wcześniej aktualne stają się słowa jednego  z największych brytyjskich myślicieli – Jeremy’ego Benthama: „oko społeczeństwa czyni męża stanu cnotliwym”.
• Biurokracja zawsze pojmowała jawność życia publicznego bardziej jako zagrożenie niż jako czynnik wspierający procesy sprawowania władzy. Jeśli jawność dopuszczano, to tylko w wybranych dziedzinach życia, np. gospodarce, albo na zasadach ustępstwa, koncesji. Według rządzących zasady wolności, demokracji i troski o dobro wspólne domagały się tylko wybranych przejawów jawności, a nie powszechnej wiedzy wszystkich o wszystkim
• W doktrynie przyjmuje się, że jawność finansów publicznych oznacza swobodny dostęp obywatela do informacji o działalności państwa w wymiarze finansowym.
• Obywatele chcą także wiedzieć, ile kosztuje ich utrzymanie państwa i jego aparatu oraz to, w jaki sposób są dzielone wydatki publiczne dotyczące także celów (konsumpcja zbiorowa i indywidualna). Społeczeństwo pragnie również wiedzieć, czy aparat władzy publicznej potrafi planować, organizować, zarządzać i kontrolować gospodarowanie środkami publicznymi. Jawność i przejrzystość finansów publicznych staje się zatem narzędziem oceny systemu sprawowania władzy publicznej. Ocena ta jest zaś potrzebna, ponieważ to społeczeństwo dokonuje bezpośredniego lub pośredniego wyboru władzy publicznej. Jawność i przejrzystość finansów publicznych ma także znaczenie wychowawcze. Władzy publicznej nakazuje postępowanie uczciwe i profesjonalne oraz zgodne z interesem społecznym. Natomiast społeczeństwu pozwala na zwiększenie zainteresowania życiem publicznym i uczestniczeniem w nim.

Artykuł ze strony Pozarządowego Centrum Dostępu do Informacji Publicznej – www.informacjapubliczna.org.pl