Media donoszą, że budowa CPK jest w zasadzie przesądzona, a Donald Tusk na konferencji na początku czerwca 2024 r. zapowiedział, że jeszcze w tym miesiącu poznamy wszystkie szczegóły. A co z ekspertyzami, które stawiały pod znakiem zapytania całą inwestycję i o których wspominał premier jeszcze w lutym na portalu  X? Zapytaliśmy o nie Kancelarię Prezesa Rady Ministrów i Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Do Centralnego Portu Komunikacyjnego Sp. z o.o. wnioskowaliśmy zaś o wyniki wewnętrznego audytu. 

Zaczęło się od wpisu na X-ie

13 lutego 2024 roku na profilu Kancelarii Premiera na X-ie ukazał się taki wpis:

Premier @DonaldTusk w #PałacPrezydencki: CPK to inwestycja, która jest zaplanowana na minimum 155 mld zł. Wszystkie dotychczasowe ekspertyzy stawiają pod znakiem zapytania całą inwestycję. Wielki niepokój budzą te aspekty wśród województw, tam gdzie dobrze funkcjonują lotniska regionalne. Wykażemy najlepszą wolą z Panem Prezydentem do rozwoju infrastruktury komunikacyjnej, lotniczej i kolejowej, ale musimy mieć na uwadze racjonalizowanie wydatków finansów publicznych.

Informacje kontekstowe dodane przez czytelników pod tym wpisem sugerowały, że warto o te opinie zapytać:

Publicznie nie jest znana ani jedna ekspertyza stawiająca pod znakiem zapytania całą inwestycję. 

Publicznie jest dostępny szereg ekspertyz, w tym tworzonych na zlecenie poprzedniego rządu PO, jednoznacznie wskazujących na zasadność budowy hubu lotniczego w centralnej Polsce.

Więc zapytaliśmy. W odpowiedzi Kancelaria Prezesa Rady Ministrów przyznała, że tych ekspertyz nie posiada i radziła, by zwrócić się z tym pytaniem do Pełnomocnika Rządu do spraw CPK Macieja Laska lub Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej. Wysłaliśmy wniosek do ministerstwa. W odpowiedzi resort odesłał nas do ekspertyz i opinii na stronie CPK, zastrzegając, że Premier podważa wiarygodność przedstawionych w tych ekspertyzach danych. Czyli podważa je, jednocześnie powołując się na nie? 

Tymczasem 3 kwietnia na X-ie pojawił się wpis na profilu spółki Centralny Port Komunikacyjny, w którym jest mowa o raportach z audytów:

Informujemy, że CPK przekazał do Biura Pełnomocnika ds. CPK raporty z wewnętrznych audytów części lotniskowej kolejowej, marketingowej, finansowej, Programu Dobrowolnych Nabyć, Programu Społeczno-Gospodarczego i z zakresu HR. W biurze Pełnomocnika ds. CPK trwa ich analiza. 

Do trzech razy sztuka – Premier powołuje się na ekspertyzy, ale Kancelaria Premiera ich nie posiada, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej odsyła do strony CPK zastrzegając, że tym ekspertyzom premier nie ufa, może zatem spółka Centralny Port Komunikacyjny udzieli nam rzeczowej odpowiedzi dotyczącej opinii, od których może zależeć przyszłość lotniska w Baranowie. 4 kwietnia wysłaliśmy do spółki wniosek, w którym pytamy o raporty z audytów, o których mowa we wpisie. 24 kwietnia otrzymaliśmy pismo, w którym poinformowano nas o przedłużeniu terminu realizacji wniosku:

Informacja o przedłużeniu terminu na udostępnienie informacji publicznej

 Na podstawie art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, działając w imieniu spółki Centralny Port Komunikacyjny sp. z o.o. (dalej: „Spółka”), informuję, iż żądana przez Państwa informacja nie może zostać udostępniona w terminie, o którym mowa w art. 13 ust. 1 ww. ustawy.

UZASADNIENIE

Przyczyną opóźnienia w udostępnieniu informacji publicznej jest:

1. Okoliczność, że do obsługi Państwa wniosku, w tym weryfikacji informacji posiadanych przez Spółkę oraz ich analizy prawnej i faktycznej należy zaangażować znaczną liczbę pracowników z różnych działów Spółki;
2. Wielość dokumentów, o udostępnienie których Państwo wnosi, a tym samym konieczność ich zebrania oraz przeanalizowania z uwagi na obowiązujące przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Niniejszym informujemy, że wobec powyższego termin załatwienia Państwa wniosku, zgodnie z art. 13 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej został wydłużony do dnia 11 czerwca 2024 r.

Po dwumiesięcznej analizie spółka odmówiła nam udostępnienia raportów ze względu na tajemnicę przedsiębiorstwa i tajemnicę w zakresie danych osobowych. 

Spółka przedstawiła bardzo szczegółowe uzasadnienie swojej decyzji. Wskazuje m.in., że jest w trakcie zlecania audytów zewnętrznych (jest na etapie procesu decyzyjnego w zakresie zlecania audytów zewnętrznych w przyszłości) i audytorzy nie powinni mieć wglądu w audyty wewnętrzne, by się nimi nie sugerować. Poza tym trwa kontrola NIK-u w spółce i ustalenia kontrolerów powinny być niezależne od wyników kontroli wewnętrznej spółki. Wreszcie ujawnienie wewnętrznych audytów może mieć wpływ na pracowników – m.in. na ich motywację do pracy. Poza tym na podstawie lektury przedmiotowych raportów można wyciągać wnioski odnośnie zakresu, obowiązków i wynagrodzenia określonego pracownika, co umożliwiłoby jego identyfikację, a to naruszyłoby przepisy w zakresie danych osobowych. 

Wreszcie raporty zawierają mapy i opracowania dotyczące obszaru realizacji inwestycji:

Istnieje realne ryzyko spekulacji na rynku nieruchomości z uwagi na to z powołaniem się na „dokument źródłowy, pochodzący z CPK”, z którego miałby wynikać rzekomy ostateczny (lub najbardziej prawdopodobny) przebieg inwestycji, w konsekwencji powyższego miałyby rzekomo być prowadzone wywłaszczenia na określonych terenach (mimo iż dotychczas nieruchomości były nabywane wyłącznie dobrowolnie) i w oparciu o ww. okoliczności spekulanci na runku nieruchomości nakłaniają właścicieli nieruchomości do ich zbycia, co odbije się negatywnie na wizerunku CPK oraz spowolni realizację, w przypadku, gdy nowi właściciele nieruchomości będą blokowali zbycie nieruchomości.

Trudno nam się zgodzić z argumentacją, że ze względu na ustawowo chronione tajemnice odmówiono nam dostępu do całości dokumentacji zamiast anonimizacji tych części, które nie powinny być udostępnione. Jeśli materiał jest obszerny, a anonimizacja czasochłonna, można ją rozłożyć w czasie. 

Tymczasem od lutego, mimo licznych pytań zadawanych przez nas różnym instytucjom i organom wciąż wiemy tyle samo, czyli nic. A jeszcze w grudniu 2023 roku Donald Tusk zapewniał w swoim expose, że przyszłość CPK zostanie rozstrzygnięta w sposób transparenty…