Mija rok odkąd Sieć Obywatelska objęła patronatem akcję Publiczny Rejestr Umów. Od tego czasu akcja nabiera tempa.
Wpis na fanpage akcji poświęcony procedurze skutecznego dostępu do rejestrów umów stał się hitem na Facebooku. W przeciągu 3 dni został wyświetlony ponad 70 tysięcy razy i prawie 250 razy udostępniony! Dzięki opisanej procedurze każdy – z wykorzystaniem gotowych wzorów dokumentów – może przekonać swój urząd do zmiany.
Rejestr umów stał się także tematem naszej kampanii skierowanej do kandydatek i kandydatów na wójtów, burmistrzów i prezydentów „Jawność sprzyja każdej władzy”. Niejeden kandydat obiecał publikacje takich informacji. Niektórzy te obietnice już zrealizowali!.
Działania są podejmowane spontanicznie w całym kraju. Już nie w każdym wypadku jesteśmy w stanie obserwować je na bieżąco i wszystkie je wyłapać. Czasem tylko formuły pism sugerują źródło inspiracji. Akcja przybiera formę oddolnego ruchu społecznego na rzecz zmian.
Rejestr umów – niestety – musiał stać się także przedmiotem sporów sądowych. Obserwujemy te sprawy, a w uzasadnionych przypadkach przyłączamy się do postępowania. Spraw sądowych w 2014 roku doliczyliśmy się ponad dziesięciu, wcześniej ten temat występował marginalnie w orzecznictwie. Sądy w każdym wypadku wskazują, że zestawienie (rejestr) umów stanowi informację publiczną, co oznacza konieczność załatwienia sprawy w sposób przewidziany prawem. Pozytywnie poprzez udzielenie informacji lub negatywnie w formie decyzji administracyjnej.
Jednak w większości wypadków nie ma potrzeby odwoływania się do argumentów prawnych. Ponad 150 instytucji zdecydowało się na publikację rejestru umów uznając to za dobrą praktykę wartą wdrożenia, pomimo braku prawnego obowiązku do aktywnego udostępniania tych danych w Internecie. O skali tych działań mogą mówić czyny i deklaracje. W samym ostatnim kwartale naliczyliśmy ponad 30 miast, które opublikowały lub zadeklarowały w niedługim czasie taki rejestr.
W kolejnych miastach podejmowane są działania mające nakłonić do zmiany. Tych już policzyć nie jesteśmy w stanie. Przesłanie od nazych wolontariuszy – Karola Breguły i Borysa Bury – brzmi: Ty też możesz działać, Ty też możesz zmieniać.
Tu można obejrzeć na mapie jak rozprzestrzeniły się Publiczne Rejestry Umów po Polsce.
Komentarze