16 lutego 2017 r. WSA w Szczecinie oddalił naszą skargę na decyzję dyrektora Zachodniopomorskiego Oddziału  Wojewódzkiego  NFZ. Sąd zgodził się z organem, że przedmiotem wniosku była „informacja przetworzona”. Ciekawsza jest jednak argumentacja dyrektora.

Od dłuższego czasu wnioskujemy do NFZ o udostępnienie dokumentacji z przeprowadzonych kontroli. Po pierwsze dlatego, że są to informacje ważne dla osób korzystających z publicznej służby zdrowia. Dzięki wiedzy o  ewentualnych nieprawidłowościach w placówkach medycznych mogą podjąć świadomą decyzję co do miejsca leczenia. Po drugie dlatego, że… istnieje ustawowy obowiązek zamieszczania tych informacji w Biuletynie Informacji Publicznej przez każdy podmiot zobowiązany do jawnego działania.

O co zapytaliśmy Zachodniopomorski NFZ?

Sieć Watchdog zwróciła się o udostępnienie:

adresu strony BIP, na której udostępniona jest dokumentacja wskazana w art. 6 ust. 1 pkt 4 lit a tiret drugie ustawy o dostępie do informacji publicznej albo udostępnienie skanów informacji wskazanych w art. 6 ust. 1 pkt 4 lit a tiret drugie ustawy o dostępie do informacji publicznej od maja 2016 r. do dnia wykonania wniosku.

Zatem jeżeli oddziały NFZ wypełniałyby ustawowy obowiązek zamieszczania dokumentacji pokontrolnej na stronach Biuletynu Informacji Publicznej (art. 8 ust. 3 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a tiret drugie ustawy o dostępie do informacji publicznej), nie byłoby potrzeby składania żadnych pism. W odpowiedzi na wniosek organy mogłyby podawać nam link do strony BIP, pod którym znajdziemy interesujące nas informacje. Tym samym zwolniłyby się z obowiązku udzielania informacji publicznej na wniosek, czyli w tym przypadku – udostępniania skanów informacji wskazanych w art. 6 ust. 1 pkt 4 lit a tiret drugie ustawy o dostępie do informacji publicznej (czyli właśnie dokumentacji pokontrolnej).

Po skierowaniu wniosku do Zachodniopomorskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ, zamiast linku otrzymaliśmy decyzję odmowną. Jest ona konsekwencją przyjęcia przez organ, że żądane przez nas informacje stanowią „informację przetworzoną”. Ponadto otrzymaliśmy adres strony internetowej BIP NFZ, tworzonej i aktualizowanej przez Centralę NFZ, na której znajdują się zbiorcze dane przeprowadzonych kontroli (http://www.nfz.gov.pl/o-nfz/kontrole/).

Przetworzony charakter kontroli Zachodniopomorski Oddział Wojewódzki NFZ argumentował m.in. tym, że we wskazanym przez nas okresie (od maja 2016 r. do dnia wykonania wniosku) przeprowadzono 22 kontrole „a co za tym idzie ilość zgromadzonych dokumentów jest bardzo duża i wymaga bardzo dużego nakładu pracy z użyciem dodatkowych sił i środków”.

Przebieg rozprawy przed WSA w Szczecinie

Na rozprawie pełnomocniczka organu także podtrzymała stanowisko. Zaznaczyła, że informacje zbiorcze są dostępne pod adresem strony internetowej, którą podał organ. Poza tym Dyrektor Zachodniopomorskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ był gotowy udzielił informacji po spełnieniu warunków określonych w ustawie.

Sędzia sprawozdawca zauważyła, że organ wskazał w jednym z pism, że akta z przeprowadzonych kontroli we wskazanym przez Sieć Watchdog okresie mają około 7 tys. stron. Pytanie dotyczyło tego, czy ustalono, ile mają same protokoły kontroli.

Pełnomocniczka wskazała, że nie jest w stanie odpowiedzieć, jaka byłaby to liczba stron. Wśród 22 kontroli we wskazanym czasie są  takie kontrole, których protokoły liczą kilkanaście stron, ale i takie, które liczą kilkadziesiąt stron.

Sąd dopytał, czy ktoś weryfikował te liczby.

Pełnomocniczka organu zwróciła uwagę, że wniosek był bardzo szeroki i z tego powodu organ zwrócił się do nas o uszczegółowienie żądania.

Wskazałem, jako przedstawiciel Sieci Watchdog, że we wniosku o udostępnienie informacji publicznej wskazaliśmy konkretną jednostkę redakcyjną ustawy, która nakazuje udostępnienie tych informacji, więc wniosek był dostatecznie jednoznaczny.

WSA oddalił skargę

Na początku sędzia sprawozdawca przytoczyła pełną treść art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a tiret drugie ustawy:

Udostępnieniu podlega informacja publiczna, w szczególności o danych publicznych, w tym treść i postać dokumentów urzędowych, w szczególności dokumentacja przebiegu i efektów kontroli oraz wystąpienia, stanowiska, wnioski i opinie podmiotów ją przeprowadzających.

Zdaniem sądu wbrew temu, co sądzi Sieć Watchdog, z tego przepisu nie można wyprowadzić obowiązku udostępniania tych informacji w BIP. Gdyby przyjąć nasze stanowisko, to wszystkie informacje byłyby udostępniane w BIP, więc nie byłoby potrzebne uregulowanie trybu wnioskowego.

Następnie, WSA w Szczecinie zauważył, iż zgodnie z zarządzeniem nr 85/2012/ZKW Prezesa NFZ w sprawie udostępniania na stronach Biuletynu Informacji Publicznej Narodowego Funduszu Zdrowia informacji o wynikach kontroli (zmienione Zarządzeniem Prezesa nr 20/2013/ZKW), w Internecie są udostępniane informacje zbiorcze.

Wskazano, że w ramach kontroli są wytwarzane różne czynności i dokumenty, niektóre są bardzo obszerne.

Zgodnie z orzecznictwem, „informacją przetworzoną” są nie tylko informacje wytworzone, ale także informacje, których udostępnienie związane jest z nakładem pracy, co może zaburzyć funkcjonowanie podmiotu zwłaszcza, gdy może dojść do anonimizacji.

Konkludując, sąd stwierdził, że przedmiotem wniosku była informacja przetworzona, więc decyzje prezesa NFZ są zgodne z prawem.

Co dalej?

Ustne uzasadnienie wyroku pokazuje, że dużym problemem dla jawności dokumentacji pokontrolnej z NFZ jest zarządzenie nr 85/2012/ZKW Prezesa NFZ w sprawie udostępniania na stronach Biuletynu Informacji Publicznej Narodowego Funduszu Zdrowia informacji o wynikach kontroli (zmienione Zarządzeniem Prezesa nr 20/2013/ZKW). W najbliższych dniach złożymy zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa przez prezesa NFZ poprzez przekroczenie uprawnień, które ma wpływ na realizację konstrukcyjnego prawa do informacji.

Od wyroku WSA w Szczecinie z 16 lutego 2017 r. (II SA/Sz 1489/16) wniesiemy skargę kasacyjną.

Jednolity front NFZ

W ostatnim czasie w analogicznych sprawach złożyliśmy do sądów skargi na decyzje prezesów:

• Warmińsko-Mazurskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ
• Małopolskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ
• Podkarpackiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ
• Łódzkiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ
• Wielkopolskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ

Wszystkie te organy uznały, że przedmiotem wniosku Sieci Watchdog (udostępnienie tzw. dokumentacji pokontrolnej, albo w formie linku do strony BIP, albo skanów dokumentów) jest informacja przetworzona.