Zwróciliśmy się do Premiera i Ministerstw z wnioskiem w trybie Kodeksu Postępowania Administracyjnego ** o zadbanie, by cała ta karuzela prawodawcza, której obecnie doświadczamy, była na bieżąco i niezwłocznie aktualizowana i gromadzona w sposób ułatwiający obywatelom orientację w zmieniających się przepisach. Proponowaliśmy, by akty prawne były publikowane przed konferencjami prasowymi, w jednym miejscu, a także by w miarę możliwości konsultowano ich projekty, co pozwoli zredukować błędy.

Potrzebę tę tak argumentowaliśmy:

Zdarza się, że nowe akty prawne publikowane są tuż przed dniem, w którym zaczynają obowiązywać bądź kilkanaście minut przed wejściem w życie. Jednoczenie ma to miejsce już po konferencji prasowej. Informacje ogłaszane na stronie https://www.gov.pl/web/koronawirus i podczas konferencji różnią się, a jednocześnie nie ma możliwości zajrzenia do aktu, którego mają dotyczyć. (…) Prawo nie jest dla prawników, ale dla ludzi, dlatego powinno się dołożyć wszelkich starań, aby aktualne przepisy były dostępne bez konieczności poszukiwania pierwotnych i zmieniających się wersji. Wnosimy zatem, aby zgromadzić i usystematyzować w rozsądny i przejrzysty sposób na jednej stronie (np.https://www.gov.pl/koronawirus) wszystkie aktualnie obowiązujące akty prawne, pojawiające się w związku z epidemią i aktualizować je na bieżąco. Jak na razie każde ministerstwo zajmują się swoją „działką”, informując o zmianach czy regulacjach jej dotyczących. Tymczasem obywateli dotyczą wszystkie te dziedziny naraz i orientowanie się w nowych aktach i ich zmianach oraz aktualnym stanie prawnym jest sporym wyzwaniem. Sporządzanie tekstów jednolitych byłoby również pożądanym działaniem.

Wniosek skierowaliśmy do Kancelarii Premiera, Ministerstwa Cyfryzacji, Ministerstwa Rozwoju Ministerstwa Aktywów Państwowych i do Rządowego Centrum Legislacji (tu więcej o wniosku – Uporządkujmy prawo! – piszemy do rządu). MC i MAP przekazało wniosek do KPRM i MC, KPRM do MC. RCL do KPRM oraz do innych ministerstw. Długa droga, ale owoców niewiele.

Personel placówki został pouczony na okoliczność…

Ministerstwa udzieliły czasami dość długich odpowiedzi z opowieścią o tym, na czym polega ich praca, i wskazują, że działają zgodnie z Uchwałą Nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. Regulamin pracy Rady Ministrów, udostępniając projekty w serwisie Rządowego Procesu Legislacyjnego, z chwilą skierowania ich do uzgodnień, konsultacji publicznych lub opiniowania.

Odpowiedź Ministerstwa Obrony Narodowej i Ministerstwa Cyfryzacji.

Wiemy, na czy polega ich praca i jak wygląda zamieszczanie aktów prawnych. Napisaliśmy wniosek po to, by zachęcić władze do proaktywnego działania. O to jednak trudno. Ministerstwa udają, jakoby nie zrozumiały, że w obecnym czasie nieustannej karuzeli prawnej, chodzi nam o niezwłoczne zamieszczanie aktów prawnych i ich projektów, a nie o zamieszczanie w ogóle – bo że w końcu są zamieszczane i gdzie, to wiemy. Mówimy o sytuacji, kiedy nowe ograniczenia dla obywateli, mające obowiązywać od następnego dnia, bywały „opowiadane” na konferencji, na rządowej stronie (czasem sprzecznie), ale nikt z obywateli i obywatelek nie widział nawet projektu tego aktu, a samo rozporządzenie pojawiło się dopiero późnym wieczorem, na chwilę przed jego wejściem w życie. 

Na rządowej stronie gov.pl powstała zakładka gov.pl/koronawirus – zaproponowaliśmy, by tam zgromadzić wszystkie akty prawne, związane z epidemią. Odpowiedź Ministerstwa Cyfryzacji brzmi jak eleganckie „nie, bo nie”:

Jednocześnie uprzejmie informuję, że Ministerstwo Cyfryzacji, od momentu uruchomienia na portalu gov.pl zakładki Koronawirus: aktualne informacje i zalecenia, na bieżąco prowadzi monitoring potrzeb obywateli w zakresie zwiększenia użyteczności strony. Do dnia 24 kwietnia 2020 r. na ponad 1000 uwag, które zostały przesłane do Ministerstwa w tym zakresie, jedynie 6 z nich dotyczyło umieszczenia na stronie internetowej aktów prawnych – ujednoliconych tekstów rozporządzeń.

Jednocześnie prosimy o dalsze uwagi…

Jedynie Rządowe Centrum Legislacji, w zakresie swoich kompetencji, wyszło obywatelom i obywatelkom naprzeciw. Utworzyło podstronę, na której w formie tabeli systematyzuje covidowe rozporządzenia w taki sposób, aby bez żmudnego przeszukiwania Dziennika Ustaw, można było przejrzeć kolejne wersje zmieniających się z dnia na dzień przepisów, oraz tworzy ujednolicone wersje. To bardzo pomocna strona, polecamy: Zestawienie aktów prawnych i ujednoliconych tekstów.

* Tytuł i śródtytuły inspirowane skeczem Kabaretu Dudek “Skarga”.

**  Wniosek z artykułu 241 KPA pozwala na zaproponowanie dowolnego rozwiązania, którego realizacja leży w kompetencjach danego organu. Adresat wniosku jest zobowiązany odpowiedzieć bez zbędnej zwłoki (czyli możliwie szybko), nie później jednak niż w ciągu 30 dni od daty złożenia wniosku, informując o sposobie jego załatwienia. Jeśli nie uwzględniono rekomendacji zawartych wniosku, należy uargumentować, dlaczego.