8 czerwca 2020 roku z okazji 30 rocznicy samorządu terytorialnego RP wojewoda podlaski wręczył samorządowcom odznaczenia państwowe nadane przez Prezydenta RP. Ku mojemu zdziwieniu wśród odznaczonych była wójt mojej gminy Bielsk Podlaski, Raisa Rajecka, uhonorowana Srebrnym Krzyżem Zasługi (relacja z wręczenia odznaczeń).

Rok temu, kiedy korzystałem z przysługującego mi prawa do informacji i nagrywałem posiedzenie gminnej komisji, wezwano patrol policji, któremu pani wójt tłumaczyła, iż zakłócam w ten sposób obrady (link do notatki służbowej policji). Sąd, który potem badał sprawę, przyznał mi rację. O przyznanie odznaczeń wnioskował Zarząd Związku Gmin Wiejskich Województwa Podlaskiego, w którym zresztą zasiada część odznaczonych, w tym Raisa Rajecka. Sam Związek ma dosyć ambiwalentny stosunek do prawa do informacji i oczekuje wprowadzenia zmian, które nie pozwolą mieszkańcom za często pytać (stanowisko ZGWWP). Dlatego zapewne nieprzestrzeganie prawa do informacji przez panią wójt nie było przeszkodą, by wnioskować o jej odznaczenie.

Może jednak pani wójt ma jakieś inne zasługi, o których nie wiem i których gołym okiem nie widać?

Mogłem się tego dowiedzieć z wniosku o przyznanie odznaczeń, który Związek Gmin Wiejskich Województwa Podlaskiego skierował do Kancelarii Prezydenta. Dlatego 9 czerwca poprosiłem o kopię tego wniosku trzy instytucje – Kancelarię Prezydenta, ZGWWP oraz Podlaski Urząd Wojewódzki. 18 czerwca Urzędu Wojewódzki odpowiedział, iż wnioski były w jednym egzemplarzu i zostały przesłane do Kancelarii Prezydenta. Podobną odpowiedź otrzymałem ze Związku Gmin Wiejskich Województwa Podlaskiego.

Kancelaria Prezydenta potrzebowała dwóch miesięcy, by odpowiedzieć na mój wniosek. Kiedy zobaczyłem przesłane dokumenty, zrozumiałem, dlaczego tak dużo czasu zajęło im przygotowanie odpowiedzi. Otrzymałem praktycznie czyste formularze wniosku o przyznanie orderu – wszystkie wiersze są pracowicie zanonimizowane, gdzieniegdzie pozostały podpisy. Oczywiście uzasadnienie przyznania odznaczenia również zostało zamazane (udostępnione dokumenty).

Nie w każdym przypadku Kancelaria Prezydenta tak gorliwie anonimizuje przed udostępnieniem wnioski o przyznanie odznaczeń. Kiedy na początku roku Mirosław Noga, prezes Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Wsi Łuczyna, wnioskował o informacje dotyczące odznaczeń – udostępniono mu wniosek o nadanie orderu z imieniem i nazwiskiem osoby, którą zgłoszono do odznaczenia wraz z uzasadnieniem (jeden z udostępnionych wniosków: str. 1 i 2).

Nie wiem, dlaczego zaledwie kilka miesięcy później udostępniono mi jedynie puste formularze.