Oto wniosek, który, mam nadzieję, pomoże nam zrozumieć, jak się miewa demokracja i Konstytucja w gdańskiej Akademii Muzycznej.
W miniony wtorek, 8 czerwca, miała mieć miejsce emisja koncertu “Żywioły” studentek Akademii Muzycznej na kanale uczelni. Niestety, na fanpejdżu Katedry Jazzu pojawiła się zaskakująca wiadomość:
Ze smutkiem informujemy, że zaplanowana na dziś emisja koncertu “Żywioły” nie dojdzie do skutku. Władze uczelni uznały, że tekst jednej z piosenek programu jest za bardzo zaangażowany politycznie. Jutro odbędzie się spotkanie, podczas którego zapadnie decyzja w sprawie dalszych losów tego projektu.
Czyżby do Polski powróciła cenzura?
Następnego dnia Rektor Akademii zamieścił oświadczenie o dziwnej i… inspirującej treści:
Wielce Szanowni Państwo, w dniu 8 czerwca 2021 r. stanąłem, jako Rektor uczelni publicznej, przed jedną z najtrudniejszych decyzji – czasowo wstrzymałem emisję koncertu „Żywioły”, przygotowanego przez Katedrę Jazzu i Muzyki Estradowej Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku. Jedynym powodem tego było przekroczenie granic swobody twórczej w zakresie stylistyki języka jednego z utworów. Postanowiłem tak, gdyż w ocenie mojej i moich najbliższych współpracowników utwór ten, w sferze swej poetyki, jest niezgodny z przyjętymi wartościami etycznymi. Z pełną odpowiedzialnością pragnę podkreślić, że jako Rektor stałem i stoję na straży wolności słowa i przekonań. Celem moich działań jest zachowanie w Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki pluralizmu poglądów, który wyraża się w bezstronności prowadzonych polemik, w zgodzie z Kodeksem Etyki naszej Uczelni. W związku z powyższym zdecydowałem się zwrócić się do Senatu Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku o opinię, o której poinformuję w osobnym komunikacie.
Oświadczenie i cała sytuacja z odwołaniem koncertu z powodów a to politycznych, a to językowych i stylistycznych, wydaje się tak abstrakcyjna, nierealna i nieprzystająca do kraju demokratycznego w XXI wieku, że postanowiłam zawnioskować o parę informacji, aby tę sytuację spróbować zrozumieć, jakoś urealnić i uchwycić w ramy prawne, w których powinien działać podmiot publiczny w demokratycznym państwie prawa. I z wypiekami na twarzy czekam na odpowiedź Akademii.
Oto więc wniosek wysłany do Rektora, który, mam nadzieję, pomoże nam zrozumieć, jak się miewa demokracja i Konstytucja w gdańskiej Akademii Muzycznej.
I. Na podstawie art. 61 Konstytucji RP wnoszę o następujące informacje:
1. powód odwołania transmisji koncertu, zaplanowanej na dzień 8 czerwca oraz powstałą dokumentację, związaną z odwołaniem koncertu.
2. czy odbyło się spotkanie władz uczelni z twórczyniami koncertu “Żywioły” lub/i nauczycielami akademickimi w związku z faktem odwołania transmisji koncertu?
Jeśli tak, to:
– kiedy
– osoby obecne
– tematy poruszone na spotkaniu i ustalenia, które zapadły
– notatka/inny dokument ze spotkania.
3. Na czym polegało “przekroczenie granic swobody twórczej w zakresie stylistyki języka jednego z utworów”, o który mowa w oświadczeniu Rektora: https://www.amuz.gda.pl/upload/tinymce/97b44d474b081645c556e9f485e4ac167d52a679.pdf ?
3a. Proszę o przytoczenie problematycznych fragmentów, w których nastąpiło domniemane “przekroczenie granic swobody twórczej”.
3b. Proszę o udostępnienie całego tekstu problematycznego utworu.
4. Kto ustalał/mierzył/badał fakt “przekroczenie granic swobody twórczej”?
5. Proszę o wskazanie przepisu powszechnie obowiązującego prawa, który wyznacza granice swobody twórczej i daje kompetencje Rektorowi do oceny przekroczenia tych granic i kompetencje do ograniczenia zagwarantowanej w Konstytucji wolności twórczości artystycznej i ograniczania wartości, na których zasadza się prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
6. Czy w związku z opinią, wyrażoną w oświadczeniu: “utwór ten, w sferze swej poetyki, jest niezgodny z przyjętymi wartościami etycznymi” zasięgał Rektor opinii językoznawczyń, kulturoznawców, etyków lub innych specjalistów np. z dziedziny poetyki? Jeśli tak, to jakich?
7. Proszę przesłać informacje o katalogu wartości etycznych, który jest “przyjęty”, podanie w jakim akcie prawa powszechnie obowiązującego i kiedy został przyjęty oraz z którymi wartościami etycznymi przedmiotowy utwór jest niezgodny?
7a. Jaki akt prawny reguluje podejmowanie decyzji przez Rektora w oparciu o “niezgodność utworu w sferze poetyki z wartościami etycznymi”?
8. Na kiedy zwołane zostało posiedzenie Senatu, o którym mowa w oświadczeniu?
8a. Które z kompetencji Senatu, określonych w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (art. 28 ust. 1:; ” Do zadań senatu należy …”), będzie realizował ten organ uczelni na zapowiadanym posiedzeniu?
II. Jednocześnie, w trybie art. 241 KPA, wnoszę o zainspirowanie społeczności Uczelni, a przede wszystkim władz uczelni, do zapoznania się z arcyciekawym seminarium “Język rewolucji” z udziałem akademików i znawczyń języka i kultury oraz zjawisk społecznych.
Z opisu tego seminarium:
Celem seminarium była analiza ruchu protestów, które wybuchły po rozstrzygnięciu Trybunału Konstytucyjnego 22 października br. w oparciu o rozpoznanie „języka rewolucji”: środków estetycznych i symbolicznych wykorzystywanych przez uczestników i uczestniczki. Jakie formy podmiotowości się w nich wyrażają, jakie przedstawiają emocje, a jak komunikują cele polityczne? Do jakich zasobów kultury i tradycji się odwołują, jakie napięcia wewnętrzne wyrażają? Liczyliśmy na to, że rozmowa pozwoli lepiej zrozumieć i uchwycić istotę obecnych wydarzeń. Czy są one zapowiedzią istotnej zmiany?
Wnoszę także o wysłuchanie rozmowy Edwina Bendyka z prof. Przemysławem Czaplińskim: Co język protestów mówi nam o kondycji polskiego społeczeństwa.
III. Korzystając z okazji, chciałabym zasygnalizować możliwe naruszenie Kodeksu Etyki uczelni w działaniu podjętym przez rektora, tj. naruszenie:
– punktu 1 lit. e w rozdziale “Wartości i zasady”: “Właściwą postawę wszystkich członków społeczności Akademickiej stanowią następujące wartości (…): wolność – to niezależność, możliwość podejmowania i realizowania własnych decyzji, to swoboda osobista, którą posiada każdy człowiek. W obszarze działania akademickich szczególnie istotna jest wolność słowa, wolność działań artystycznych, wolność sumienia oraz wolność badań naukowych”;
– punktu 2. lit. f: “Wśród najistotniejszych zasad obowiązujących wszystkich członków społeczności Akademickiej należy wymienić: (…) zasada tolerancji – daje szczególne prawo do prezentowania własnego punktu widzenia przez każdego członka społeczności akademickiej. Akademia respektując godność i wolność każdej osoby, działa z poszanowaniem wszelkich poglądów i działań, które są zgodne z uniwersalnymi wartościami.
I co dalej ?
Ano dalej to, że odbyło się posiedzenie senatu i na nim jeden z wykładowców uczelni szczególnie wstawiał się za młodymi artystkami i za swobodą artystycznej wypowiedzi, w wyniku czego akademia chce go teraz , zdaje się, zwolnić. Ta informacja, nieoficjalna, wymaga jeszcze potwierdzenia.