Jedno z najwspanialszych zwycięstw obywatelskich ostatniego roku zostało docenione przez Radio TOK FM, które nominowało kampanię Nasz Rzecznik i grupę organizacji pozarządowych do nagrody im. Anny Laszuk. Docenienie zawsze cieszy i z radością będziemy świętować 5 kwietnia – podczas uroczystości. Wtedy dowiemy się, kto z nominowanych został nagrodzony. Jednak największą nagrodą jest dla nas – organizacji strażniczych – zyskanie poważnego sojusznika w naszej pracy. Nie wierzycie? Oto dowody.

Zaledwie wczoraj Sieć Obywatelska Watchdog Polska w ogromnym napięciu oczekiwała na uchwałę 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie tego, czy sąd może odrzucać skargi w sprawach “rażąco błahych”. W tym oczekiwaniu okazaliśmy się mieć potężnego sojusznika w postaci Rzecznika Praw Obywatelskich. Przyłączyła się też Prokuratura Generalna i Fundacja Court Watch Polska. Uchwała nie przeszła. Udało się powstrzymać lawinę.

Sojusznika w Rzeczniku mają nie tylko organizacje zajmujące się niepełnosprawnościami i inwigilacją, ale też bezdomnością, przemocą, relacjami praw człowieka i biznesu czy prawami prokreacyjnymi. Śledzimy wizyty Rzecznika w terenie i widzimy na fotografiach ludzi z tych organizacji, które są nam znane od lat z ciężkiej i pożytecznej pracy, a do których urzędnik tej rangi nigdy się nie pofatygował. Ostatnio przemknęły nam przed oczami znajome twarze ze Stowarzyszenia Victoria w Rzeszowie, zajmującego się zapobieganiem przemocy domowej; organizacji i inicjatyw skupionych wokół problemu wiatraków na Suwalszczyźnie czy aktywnych organizacji z Konina, gdzie aż kipi od inicjatyw obywatelskich.

Warto też przypomnieć jedną z ostatnich statystyk pracy Rzecznika. Przez pierwsze sto dni swojego urzędowania (od 9 września do 11 grudnia 2015 roku) skorzystał ze swoich najważniejszych uprawnień w 150 przypadkach. Jak podawał w swoim sprawozdaniu dla Rady Społecznej, przygotował: 98 wystąpień problemowych; 10 wniosków do Trybunału Konstytucyjnego; 9 przystąpień do spraw toczących się przed TK; 15 kasacji w sprawach karnych; 10 przystąpień i kasacji do postępowań administracyjnych.

Jakie sprawy poruszał? W wystąpieniach do Trybunału Konstytucyjnego zwracał uwagę na nadmierną sankcję administracyjną, jaką jest odbieranie prawa jazdy za przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h; podnosił problem umieszczanie osób ubezwłasnowolnionych w domach pomocy społecznej bez orzeczenia sądowego, czy też eksmisji z lokali służbowych bez odpowiednich gwarancji dla osób szczególnych (kobiety w ciąży, osoby starsze itd.). Wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego są jednym z bardziej skutecznych sposobów poprawiania sytuacji takich osób. Niestety obecnie niedziałającym, ale 11 grudnia nie było to jeszcze wiadome.

W wystąpieniach generalnych Rzecznik poruszał tematykę ofiar przemocy seksualnej oraz ofiar przemocy domowej; naprawienia systemu dozoru elektronicznego, dostępności znieczulenia przy porodzie, dostępu osób bezdomnych do łaźni w Warszawie, polityki państwa wobec repatriantów czy rozstrzyganie wątpliwości na korzyść podatnika.

Inne sprawy, którymi zajmował się Rzecznik dotyczyły indywidualnych kwestii – Macieja Dobrowolskiego, który spędził 3,5 roku w tymczasowym areszcie; sprawy Feliksa Meszki, który spędził 11 lat w szpitalu psychiatrycznym czy spalenia kukły Żyda we Wrocławiu.

W kampanii poparcia kandydata na Rzecznika Prawa Obywatelskich wzięło udział prawie 70 organizacji pozarządowych i prawie 1500 osób. Nasze wsparcie było ważne, jednak to kandydat swoim dorobkiem, odwagą powiedzenia – „będę się starał o ten urząd”,  oraz wytrwałą pracą z mediami i politykami – był najważniejszym powodem dla którego chciało nam się działać i gwarancją sensu kampanii.

Kampania trwała około dwa i pół miesiąca, miała swoją stronę internetową www.naszrzecznik.pl i miejsce na Facebooku. Podpisy osób można przejrzeć tutaj: http://naszrzecznik.pl/new/, a organizacje wymieniamy poniżej:

Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć, Centrum Praw Osób Niepełnosprawnych, Centrum Praw Obywatelskich i Badań nad Demokracją, Client Earth, Federacja na Recz Kobiet i Planowania Rodziny, Forum Darczyńców, Fundacja “Przysiółek” (Boksze Stare), Fundacja Akademia Zdrowego Życia (Bełchatów), Fundacja ePaństwo, Fundacja Feminoteka, Fundacja Inna Przestrzeń, Fundacja Instytut Badań i Rozwoju Lokalnego, Fundacja Instytut Badań Polityczno-Prawnych, Fundacja Klamra, Fundacja Klinika Rządzenia, Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie, Fundacja Mama, Fundacja na Rzecz Prawnej Ochrony Zwierząt i Kontroli Obywatelskiej “LEX NOVA”, Fundacja “Nie lękajcie się”, Fundacja Nowoczesna Polska, Fundacja OPOR, Fundacja Otwarty Plan; Fundacja Panoptykon, Fundacja Pole Dialogu, Fundacja „Rodzić po Ludzku”, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, Fundacja RÓWNOŚĆ.INFO, Fundacja Stańczyka (Kraków), Fundacja Trans-Fuzja, Fundacja Wolności (Lublin), Fundacja Zielony Instytut, Fundacja Zielony Przylądek, Fundacji “Phan Bde”, Fundacji Dialog Pheniben, Fundacji na Rzecz Ochrony Zwierząt IUS ANIMALIA, Fundacja na Rzecz Przeciwdziałania Marginalizacji Społecznej Pro Homini (Otwock), Galicyjska Szkoła Zdrowia, Greenpeace, Grupa Zmiana (Radom), InfoSkawina.pl, Instytut Spraw Publicznych, Kampania Przeciw Homofobii, Lambda Warszawa, Lokalny Serwis Informacyjny Fajsławice 24, Ludowy Klub Sportowy Olimpia Nowogard, Ludzie dla Miasta (Gorzów Wielkopolski), Miasto Obywatelskie Lubartów, My pacjenci, NaszaKalwaria.pl, Ośrodek Działań Ekologicznych “Źródła”, Polski Instytut Praw Człowieka i Biznesu, Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, Pozarządowe Centrum Rozwoju Społecznego (Białogard), Redakcja „Jasność”, Sieć Obywatelska Watchdog Polska, Społeczna Inicjatywa Wyborcza Poznaniacy, Stowarzyszenie “Bodzęcin Razem”, Stowarzyszenie “Nasz Bocian”, Stowarzyszenie Dialog Społeczny, Stowarzyszenie Homo Faber, Stowarzyszenie Kostroma (Suwałki), Stowarzyszenie “Perspektywy”, Stowarzyszenie Propagatorów Zdrowia „Medella”, Stowarzyszenie Sprawiedliwego Handlu, Stowarzyszenie Studentów Nauk Przyrodniczych, Stowarzyszenia Użyteczności Publicznej AKTYWNE POMORZE, Szczecinianie Decydują, Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej, Zmieniamy Koszalin.

Niezależnie od tego, czy nagroda zostanie przyznana nominowanemu RPO i nam wszystkim, my i tak już wiemy, że odnieśliśmy ważne obywatelskie zwycięstwo. A nagroda będzie tylko miłym docenieniem. Choć nie ukrywamy, że ważnym dla nas wszystkich!