WSA w Bydgoszczy oddalił nasz wniosek o wymierzenie grzywny Prokuratorowi Rejonowemu w Golubiu-Dobrzyniu za nieprzekazanie akt w terminie. Naczelny Sąd Administracyjny nie zgodził się z tą decyzją.

W  kwietniu 2015 r. złożyliśmy do Prokuratora Rejonowego w Golubiu-Dobrzyniu wniosek o udostępnienie skanów postanowień wydanych w latach  2012, 2013, 2014, 2015 w związku z postępowaniami dotyczącymi przestępstwa wskazanego w art. 23 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W odpowiedzi Prokurator Rejonowy stwierdził, iż w jego opinii wnioskowane informacje nie są informacją publiczną.

Nie zgadzając się z takim stanowiskiem, w sierpniu 2015 r. złożyliśmy za pośrednictwem Prokuratora Rejonowego w Golubiu-Dobrzyniu skargę na bezczynność do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy za nieudostępnienie informacji publicznej.

W związku z brakiem odpowiedzi na skargę oraz jakiejkolwiek korespondencji w tej sprawie, w październiku ubiegłego roku skontaktowaliśmy się telefonicznie z wydziałem informacji sądowej WSA z zapytaniem, czy nasza skarga wpłynęła. Ponieważ pracownik Sądu przekazał, iż taka sprawa nie została odnotowana, złożyliśmy wniosek o wymierzenie Organowi grzywny za nieprzekazanie akt w terminie.

Napisaliśmy w nim, iż  ustawa o dostępie do informacji publicznej w art. 21 ust. 1 ustanawia skrócony, 15 dniowy, termin na przekazanie akt wraz z odpowiedzią na skargę.

Niedopuszczalne jest, aby Prokuratura, która jest instytucją odpowiedzialną za ściganie osób naruszających prawo, a zarazem stojącą na straży praworządności, sama naruszała ustawowe obowiązki, gdyż podważa to jej wiarygodność.

Wskazaliśmy również, iż takie przekroczenie ustawowego terminu musi być ukarane grzywną bez względu na jego przyczyny i ma to związek z funkcją prewencyjno – represyjną, którą taka kara powinna spełniać.

WSA w Bydgoszczy, postanowieniem z 7 stycznia 2016 r. sygn. akt SO/Bd 19/15, oddalił nasz wniosek. Stwierdził przy tym, że należy wziąć pod uwagę, iż opóźnienie nie było znaczne i zdaniem Sądu Organ w sposób przekonujący wytłumaczył opóźnienie.

Nie podzielając poglądów wyrażonych przez WSA, złożyliśmy zażalenie na w/w postanowienie, wnosząc o jego uchylenie. Podkreśliliśmy, że nie można zgodzić się z Sądem I instancji, iż przekroczenie terminu nie było znaczne, gdyż termin ustawowy na przekazanie akt sprawy został przekroczony ponad trzykrotnie oraz przekroczenie ustawowego terminu na przekazanie skargi i akt sprawy miało istotny wpływ na czas rozpoznania skargi przez Sąd I instancji, który bardzo znacznie się wydłużył. Tym samym ucierpiało Konstytucyjne prawo do Sądu, w tym w szczególności gwarancja rozpoznania sprawy bez zbędnej zwłoki.

Dodaliśmy także, że  przekonanie Organu co do bezzasadności skargi nie może mieć znaczenia w kontekście przekazania akt sprawy. Tym bardziej, że Sąd jest zobowiązany każde nieprzekazanie akt w terminie ukarać grzywną, inne okoliczności mogą jedynie mieć wpływ na jej wysokość. Takie stanowisko zawarł również Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale składu siedmiu sędziów z 3 listopada 2009 r., sygn. akt II GPS 3/09:

Okoliczności, które spowodowały nieprzekazanie skargi sądowi pozostają zatem bez znaczenia w sprawie samego wymierzenia grzywny, bowiem wyłączną materialnoprawną przesłanką wymierzenia grzywny jest niewykonanie wskazanych w ustawie obowiązków. Natomiast okoliczności te mogą mieć wpływ na wysokość grzywny, gdyż sądowi orzekającemu w przedmiocie wymierzenia grzywny ustawodawca pozostawił swobodny zakres ustalenia jej wysokości w ramach granic wynikających z art. 55 § 1 w związku z art. 154 § 6 p.p.s.a. Pozwala to zatem na wymierzenie grzywny w wysokości adekwatnej do stopnia uchybienia przez organ obowiązkowi przesłania skargi wraz z aktami i odpowiedzią na skargę w wyznaczonym w ustawie terminie, w tym uwzględnienia okresu, w jakim organ pozostawał w zwłoce oraz okoliczności faktycznych, które legły u podstaw uchybienia przez organ temu obowiązkowi.

Powyższe stanowisko podzielił NSA w postanowieniu z 21 czerwca 2016 r. (sygn. akt I OZ 461/16) uchylając zaskarżone postanowienie i przekazując sprawę do ponownego rozpoznania.

Sąd II instancji nie zgodził się z WSA w Bydgoszczy, że okoliczności sprawy pozwalają na odstąpienie od grzywny, zauważając, iż każde opóźnienie w przekazaniu akt w terminie musi skutkować wymierzeniem grzywny. Zaznaczył również, że na realizację ustawowego obowiązku nie może mieć wpływu subiektywne przekonanie Organu co do zasadności skargi, gdyż to w kompetencjach Sądu jest rozpoznanie skargi. W związku z tym Organ powinien przekazać skargę w terminie 15 dni, a ponieważ obowiązek ten nie został dopełniony, podlega karze grzywny. Postanowienie jest prawomocne.

Warto dodać, że przedmiotowa skarga na bezczynność, która nie została przekazana w terminie do Sądu, pomimo przekonania Prokuratora Rejonowego w Golubiu–Dobrzyniu o jej bezzasadności, została przez WSA w Bydgoszczy uwzględniona. Sąd podkreślił, iż postanowienia prokuratorów podobnie jak wyroki sądowe są dokumentami urzędowymi podlegającymi udostępnieniu w trybie dostępu do informacji publicznej.

Wyrok WSA w Bydgoszczy z 22 marca 2016 r. sygn. II SAB/Bd 97/15:

Nie ulega wątpliwości, iż postanowienia prokuratora, jako dokumenty urzędowe wytworzone i podpisane przez funkcjonariusza publicznego, dotyczące spraw publicznych, stanowią informację publiczną w rozumieniu u.d.i.p. i podlegają udostępnieniu. Żądane przez skarżące stowarzyszenie dokumenty – postanowienia w sprawach o konkretnie określonym przedmiocie, są dokumentami stanowiącymi informację publiczną, albowiem stanowią o rozstrzygnięciu przez organ państwowy konkretnej sprawy, wyrażają zatem pogląd tego organu w materii tej sprawy.