W Polsce nie ma wyznaczonej instytucji, która na bieżąco gromadzi dane o rozpatrywaniu wniosków o udostępnienie informacji i dokonuje przeglądu istniejących przepisów prawa, praktyki, a na tej podstawie proponuje zmiany. W praktyce osoby i organizacje zainteresowane tym, w jaki sposób dana instytucja publiczna realizuje wnioski o udostępnienie informacji, zmuszone są…same składać wnioski z odpowiednimi pytaniami. Tak też postąpiliśmy i my, przygotowując nasz monitoring.
Poniżej przedstawiamy wybrane wyniki monitoringu. Z pełnym badaniem można zapoznać się tutaj.
Kogo zapytaliśmy?
W lipcu 2023 r. Sieć Obywatelska Watchdog Polska przeprowadziła monitoring dotyczący realizacji wniosków o informację w wybranych gminach i powiatach, wszystkich miastach na prawach powiatu, w jednostkach samorządu terytorialnego na poziomie województwa oraz u wojewodów, ministrów, Prezesa Rady Ministrów, Szefa Kancelarii Sejmu i Senatu, Szefa Kancelarii Prezydenta RP, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, Prezes Trybunału Konstytucyjnego oraz Pierwszej Prezes Sądu.
Liczba wniosków o informację
W 2022 r. najmniej wniosków wpływało do gmin (najczęściej do 100 wniosków), zaś najwięcej do ministerstw (najczęściej powyżej 500 wniosków). Najwięcej wniosków (powyżej 500) trafiało natomiast do poszczególnych ministerstw.
Dlaczego instytucje nie odpowiadają?
Najczęstszy powód nieudostępniania informacji wskazany przez instytucje, to:
- Wnioskowane dane nie stanowią informacji publicznej.
- Wnioskowana informacja nie istnieje albo organ jej nie posiada.
Jedynie w nielicznych sprawach wydawano decyzje o odmowie udostępnienia informacji czy wyznaczano opłaty za udostępnienie informacji. Podobnie w niewielu przypadkach wnioskodawcy kierowali do sądów administracyjnych skargi na bezczynność i skargi na decyzje.
Rejestry umów
Publikację rejestrów wniosków o udostępnienie informacji zadeklarowało jedynie 27 gmin (w 5 przypadkach nie udało się ich odnaleźć) i 7 powiatów.
Dane waszego monitoringu tworzą fałszywy obraz sytuacji, gdyż nie ma w nim np. wniosków ustnych jak i ich realizacji.
Brak również sprawdzenia, chociażby w wybranych przypadkach, że podmioty odpowiadając na wasze wnioski nie kłamią.
Kupcie sobie lepszą mapę – tak nie wygląda Polska.
Swoją drogą, nie działa wam feed rssowy.