Konieczność opierania debaty publicznej na faktach jest jednym z najczęściej używanych przez Sieć Obywatelską Watchdog Polska argumentów pokazujących wagę misji naszego Stowarzyszenia.

Nasza organizacja sprzeciwia się kłamstwom i braku rozliczności rządzących, dbając o to, żeby obywatele mogli podejmować świadome decyzje wyborcze i wpływać na decyzje pomiędzy wyborami.

Coraz częściej jednak widzimy, że kampanie nienawiści i dezinformacja skutecznie utrudniają realizację misji Stowarzyszenia. Strach przed atakami powoduje wycofywanie się obywateli z korzystania z praw i wolności. Fałszywe informacje, których rozpowszechnianiu towarzyszą emocje, docierają szybko i powodują, że debata oparta na faktach staje się praktycznie niemożliwa.

Do tych faktów dochodzą nagonki medialne inicjowane przez osoby zainspirowane przez dezinformację, niemające wiedzy, wyśmiewające to, czego nie rozumieją. Olimpiada w Paryżu wywołała właśnie jedną z takich dyskusji. Tym razem dotyczącej osób, które mają zarówno cechy męskie, jak i kobiecie (interpłciowość). I choć Stowarzyszenie nie zajmuje się tym tematem, to statutowo chroni prawa człowieka i podkreśla wpływ prawa do informacji na ochronę tych praw. Brak wiedzy, brak rzetelnej informacji w przypadku osób interpłciowych, podsycanie emocji społecznych, pokazują związek między tymi zjawiskami. 

W związku z tym podpisaliśmy list do mediów przygotowany przez Fundację Interakcja. Poniżej przedstawiamy jego treść.

Stało się. Krzywdzący dyskurs na temat interpłciowości na dobre zagościł w mediach. Na własnej skórze odczuwamy jego negatywny wpływ, a to, co dzieje się w przestrzeni publicznej, realnie krzywdzi nas – osoby interpłciowe i rodziców dzieci interpłciowych, ale także  kobiety, których ciało nie wpisuje się w społeczne oczekiwania wynikające ze stereotypów płciowych. Ten krzywdzący dyskurs pojawił się w związku ze spekulacjami dotyczącymi niektórych sportsmenek biorących udział w olimpiadzie w Paryżu. 

Niestety narracje pojawiające się także w mediach ukazują nasze ciała i doświadczenia w sposób mylący i niezwykle krzywdzący. Dla wielu osób z naszej społeczności jest to koszmar, którego tak bardzo się obawiały. Dla wielu innych jest to powtórne przeżywanie nękania, którego doświadczyliśmy w szkołach i na podwórkach.

Opinie rzekomych ekspertów przedstawiają ich własne przekonania, a nie fakty. Ma to wpływ na to, jak społeczeństwo postrzega osoby interpłciowe czy inne osoby niewpisujące się w oczekiwania społeczne. Opinie te sugerują, że nie ma dla nas miejsca w społeczeństwie. 

Każdy z nas ma cechy płciowe. Osoby interpłciowe rodzą się ze zróżnicowanymi cechami płciowymi, czyli takimi, które nie wpisują się w społeczne oczekiwania i stereotypy, dotyczące typowych ciał męskich czy żeńskich. Różnice te mogą występować na poziomie chromosomów, układu hormonalnego czy wewnętrznych lub zewnętrznych narządów płciowych. Interpłciowość nie dotyczy tożsamości płciowej czy orientacji seksualnej, ale tego, jak zbudowane są nasze ciała.

Wszystkie zawodniczki, biorące udział w Olimpiadzie w Paryżu przeszły tzw. testy weryfikujące płeć według regulacji MKOI. MKOI wypowiedział się na ten temat oraz na temat innych testów, kwestionując procesy i badania rzekomo przeprowadzone przez inne organizacje bokserskie, które stały się źródłem aktualnych spekulacji. Taką organizacją jest między innymi IBA (International Boxing Association), która od 2016 roku jest wykluczona z organizacji Igrzysk Olimpijskich. Przyczynami wykluczenia IBA jest brak transparentności w zakresie finansowania, metod sędziowania, stosowanego kodeksu etycznego oraz zasad zarządzania Stowarzyszeniem i walkami bokserskimi. 

Niezależnie jednak od statusu prawnego IBA, każde publiczne spekulacje na temat czyichś cech płciowych czy tożsamości płciowej są zawsze nieetyczne, i naruszają jego podstawowe prawo do godności. Podobnie sprawa ma się w przypadku pisania czy mówieniu o osobie przy użyciu zaimków, których ona nie używa. Co więcej, zachowania te normalizują ataki na osoby interpłciowe, transpłciowe oraz na kobiety, które rzekomo nie wyglądają wystarczająco kobieco. O ile możemy zrozumieć emocje osób, które nie mają wiele wspólnego z zagadnieniami dotyczącymi reprezentacji osób z grup mniejszościowych, jest dla nas szokujące, że robią to również duże redakcje takie jak Gazeta Wyborcza czy TVP Info.

Ponadto warto zauważyć, że historia zna przypadki, gdy nagonka i spekulacje na temat płci w sposób niesprawiedliwy zakończyły karierę sportsmenek i w brutalny sposób wpływały na ich życie prywatne. Tak stało się w przypadku Ewy Kłobukowskiej, polskiej sportsmenki, która w latach 60 tych ubiegłego stulecia pobiła kilka rekordów świata i  której niesłusznie odebrano tytuły sportowe. Procedury i testy, przez które musiała przejść, okazały się nieadekwatne. Pomimo upływu dziesięcioleci sytuacja nie zmieniła się aż tak bardzo. Badania naukowe, które zostały wykorzystane, aby wyeliminować biegaczkę Semenyę Caster, zostały później skorygowane. Sami naukowcy, którzy stali za wynikami, przyznali, że ich badanie wskazujące na rzekomy związek między wysokim poziomem testosteronu a lepszymi wynikami sportowymi wśród sportsmenek „mogło wprowadzać w błąd, sugerując zależność przyczynowo-skutkową”. Podobnie jest z chromosomami. Chromosomy XY nie gwarantują przewagi fizycznej, ani nie powodują, że ktoś automatycznie jest mężczyzną. 

Organizacje wspierające kobiety w sporcie od lat sprzeciwiają się dyskryminacji zawodniczek, które urodziły się ze zróżnicowanymi cechami płciowymi. Już w 2016 r. Women Sports Foundation stwierdziła, że ​​kobiety ze zróżnicowanymi  cechami płciowymi mają „takie same prawa do uczestnictwa w sporcie jak wszystkie kobiety”, podkreślając jednocześnie, że są one szczególnie „narażone na wykluczenie ze sportu kobiecego, a także na wyśmiewanie i naruszanie prywatności”.

Women Sports Foundation – fundacja, której misją jest  wspieranie dziewcząt i kobiet w sporcie, aby mogły rywalizować bez przeszkód, w tym na najwyższym poziomie sportu, stanowczo stwierdziła, że ​​„normy kwalifikowalności dla sportów kobiecych, które wymagają wykazania się określonym poziomem hormonów, promują kontrolowanie płci za pomocą środków medycznych, są dyskryminujące”. Ponadto „przekazują również szkodliwy komunikat, że kobiety-sportowcy są wyjątkowo bezbronne i potrzebują specjalnej ochrony przed normalną, naturalną różnicą wielkości, umiejętności i sprawności fizycznej, która występuje u osób obu płci”. Dodatkowo regulacje te, mające rzekomo chronić przed nieuczciwą przewagą, nie obowiązują mężczyzn, a kobiety w które uderza zmusza do podejmowania “niemożliwych wyborów”.

Narracje, które się pojawiają, atakując sportsmenki, nie proponują także żadnych rozwiązań służących temu, aby, w duchu olimpiady, wszystkie osoby mogły uprawiać sport, bez dyskryminacji. 

Sport podobnie jak media kształtują postawy społeczne, co wiąże się z dużą odpowiedzialnością. Błędne i krzywdzące narracje uderzają w jedną z grup społecznych najbardziej narażonych na dyskryminację. Badania Agencji Praw Podstawowych (FRA) Unii Europejskiej z 2023 roku pokazują m.in., że: 

• 74% respondentów (osób z cechami interpłciowymi) doświadczyło nękania na tle nienawiści w życiu codziennym w ciągu 12 miesięcy poprzedzających badanie (w porównaniu z 42% w badaniu FRA z 2019 r.)
• 72% doświadczyło trzech lub więcej  ataków motywowanych nienawiścią w ciągu pięciu lat poprzedzających badanie

To samo badanie pokazuje niepokojącą sytuację młodych osób – 76% uczniów i uczennic doświadczyło nękania, wyśmiewania, dokuczania, obelg lub gróźb z powodu cech interpłciowych. Niestety są to sytuacje dobrze nam znane. Wiele osób z naszej społeczności osobiście doświadczyło nękania. Badanie FRA z 2019 roku, pokazywało, że większość z młodych osób (90%) również nie poinformowała nikogo o doświadczeniu tej formy przemocy. Młode osoby interpłciowe często mają poczucie, że ich obawy i uczucia są bagatelizowane, także przez najbliższych.

O tym, jaki wpływ mają na nas te wszystkie doświadczenia, świadczą inne badania np. z Australii, które pokazują, że 60% osób interpłciowych miało myśli samobójstwie, a 19% próbowało popełnić samobójstwo. Te niepokojące statystyki są wyższe, niż te dla szerszej populacji Australii (mniej niż 3% ankietowanych Australijczyków rozważa lub próbowało popełnić samobójstwo). Osoby uczestniczące w badaniu jako przyczyny podawały izolację z powodu stygmatyzacji lub dyskryminacji, odrzucenie przez rodzinę i szkolne znęcanie się ze strony rówieśników i nauczycieli oraz doświadczenia zbędnej medykalizacji.

Również rodzice dzieci interpłciowych znajdują się w trudnej sytuacji.  Badania pokazują, że 31% matek i 18% ojców wykazuje symptomy stresu pourazowego. 

Wszystko to dzieje się wokół nas. ONZ szacuje, że nawet około 1,7% osób może mieć zróżnicowane cechy płciowe. To, ile jest osób interpłciowych, może być dla Was zaskoczeniem. Ale nie należy się dziwić, że nie otwieramy się przed Wami, jeśli ma nas spotkać taka reakcja jak obecnie.

Jako osoby interpłciowe i rodzice chcemy powiedzieć głośno i wyraźnie: jesteśmy wokół Was, jesteśmy waszymi czytelnikami i czytelniczkami. To, co publikujecie i mówicie, ma na nas ogromny wpływ. Żądamy, abyście wzięli to pod uwagę.

Źródło