Zapytaliśmy rząd o kampanię promującą Narodowy Program Szczepień. Chcieliśmy wiedzieć, z kim podpisano umowy na emisję spotów i publikację reklam, a także komu zlecono druk ulotek.  

Specjaliści i rządzący mówią w sprawie szczepień jednym głosem – od ich tempa zależy powodzenie walki z pandemią. Dlatego rząd przygotował kampanię mającą promować szczepienia, której cel w Narodowym Programie Szczepień określił tak: ,,dotarcie do jak największej liczby obywateli tak, by każdy, niezależnie od dostępu oraz rodzaju medium mógł otrzymać rzetelną i jasną informację na temat szczepionki”, a my postanowiliśmy sprawdzić, za pośrednictwem jakich mediów chciał dotrzeć Polaków. 

3 lutego wysłaliśmy do Ministerstwa Zdrowia wniosek o informację publiczną:

Na podstawie art. 61 ust. 1 Konstytucji RP i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, niniejszym wnosimy o udostępnienie informacji publicznej w zakresie spisu umów, zawartych w grudniu 2020 r. i styczniu 2021 r., w ramach Narodowego Programu Szczepień, związanych z realizacją kampanii informacyjnej w zakresie: 

1. kampania z wykorzystaniem mediów masowych – telewizja, radio, portale internetowe;
2. kampania z wykorzystaniem druków ulotnych dostarczonych do gospodarstw domowych; zgodnie z informacjami zawartymi na str. 28 Narodowego Programu Szczepień. Wnosimy o wskazanie nazw kontrahentów, kwot umów i przedmiotów umów, w odniesieniu do każdej powyższej umowy.

Ministerstwo Zdrowia już tradycyjnie odesłano nas do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, gdzie nasz wniosek trafił 8 lutego. Trafił i przepadł. Gdy już straciliśmy nadzieję na odpowiedź, ta nadeszła – 22 kwietnia.

KPRM przesłała nam zestawienie, z którego wynika, że w grudniu 2020 r. i styczniu 2021 zarezerwowano czas antenowy i przestrzeń reklamową u następujących nadawców/wydawców:

Z odpowiedzi KPRM dowiedzieliśmy się również, że firmie Prografix Sp. z o.o. zlecono usługę przygotowania i przekazania Poczcie Polskiej do nadania pakietów z drukami adresowymi w formie 14 812 000 sztuk ulotek (kwota umowy – 1 767 366 zł). A Poczcie Polskiej powierzono wykonanie usługi pocztowej niepowszechnej druku bezadresowego w obrocie krajowym – kwota umowy –  3 112 318 zł. To precyzyjniejsze informacje, niż te, które otrzymali dziennikarze w lutym, mówiące o tym, że  koszt dostarczenia jednej ulotki to 21 groszy brutto. Szacowano wówczas, że jeśli ulotki mają trafić do 15 mln gospodarstw, jak zapowiadał rząd, to koszt będzie wynosić 3 150 000 zł.

Czy ktoś promował za darmo?

Postanowiliśmy pytać dalej. Nurtowało nas, czy jakieś media odpowiedziały na apel ministra Dworczyka i zdecydowały się na bezpłatną promocję szczepień. Nasi obserwatorzy w mediach społecznościowych zgłaszali też wątpliwości co do udostępnionej listy, pisząc, że widzieli reklamę promującą szczepienia także w innych mediach. Dlatego 4 maja wysłaliśmy kolejny wniosek, w którym pytamy o umowy na bezpłatną emisję/publikację materiałów z kampanii #SzczepimySię. Przy okazji zapytaliśmy, w jakich mediach KPRM zdecydował się na płatną promocję szczepień w lutym i marcu 2021 r. 

Z odpowiedzi wynikało, że z podmiotami realizującymi kampanię #SzczepimySię nieodpłatnie KPRM nie podpisywało żadnej umowy. 

Otrzymaliśmy natomiast listę podmiotów, którym za kampanię w lutym i marcu zapłacono. Z przesłanego zestawienia wynika, że w lutym i marcu 2021 przeznaczono na promocję szczepień dużo mniej środków niż w grudniu i styczniu.

Czy dobór takich właśnie mediów gwarantował realizację celu, jaki postawi sobie rząd, chcący dotrzeć “do jak największej liczby obywateli”? Warto zauważyć, że w obu powyższych zestawieniach brakuje dużych graczy, takich jak Agora,  Ringier Axel Springer Media  czy Grupa Discovery.

Kto promował za darmo – nie dajemy za wygraną

Bardzo zależało nam na informacji, które media zdecydowały się na promocję Narodowego Programu Szczepień bezpłatnie. Z odpowiedzi KPRM wynikało, że były takie media, ale nie podpisano z nimi umowy. Skoro nie było umów na bezpłatną realizację kampanii, poprosiliśmy po prostu o listę takich mediów. I w końcu do nas dotarła 1 lipca 2021 r.

Lista mediów, które w odpowiedzi na apel ministra Dworczyka bezpłatnie promowały Narodowy Program Szczepień:

• Telewizja Polska,
• TVN, 
• TV Puls, 
• TV Republika, 
• Polskie Radio,
• Grupa Radiowa Agora, 
• Eurozet, 
• RMF,
• Fratria,
• Onet.pl, 
• WP.pl,
• Rzeczpospolita,
• Parkiet, 
• Plus Minus,
• Super Exspress 

Na pierwszy rzut oka widać, że większość mediów, które promowały szczepienia za darmo, robiły to tylko częściowo za darmo, bo ich wydawcy widnieją w jednej bądź obu tabelach, w których wymieniono podmioty realizujące kampanię odpłatnie. Jednak nie wszyscy. Jak już wspominaliśmy, KPRM przy wyborze mediów, w których będzie realizowała kampanię #SzczepimySię, pominęła m.in. Grupę Discovery, Agorę czy tytuły wydawane przez Axel Springer. I właśnie media wydawane przez te koncerny –  TVN, Grupa Radiowa Agora i Onet.pl promowały Narodowy Program Szczepień za darmo. Jak wynika z informacji przesłanych przez KPRM, także Telewizja Puls udostępniła bezpłatnie swój czas antenowy na kampanijne spoty.

Mimo szeroko zakrojonej kampanii informacyjnej tempo szczepień w Polsce spada. Dlatego dalej będziemy się przyglądać działaniom KPRM i zapytamy o kolejne etapy realizacji kampanii.