W liście skierowanym do PKW organizacje apelują o to, by w wytycznych dla komisji obwodowych zalecić każdorazowe pytanie wyborcy, czy chce oddać głos w wyborach do Sejmu, do Senatu, w referendum. Gdy wyborca nie weźmie karty do głosowania w referendum, członek komisji powinien mieć obowiązek odnotowania tego w uwagach.  Organizacje oczekują również, że PKW przygotuje materiały informacyjne dotyczące referendum — jak oddać głos, a także jak odmówić wzięcia w nim udziału.

Treść listu

Warszawa, 29 sierpnia 2023 r.

Szanowny Pan

Sylwester Marciniak

Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej

Państwowa Komisja Wyborcza

Wiejska 10

00-902 Warszawa

Szanowny Panie Przewodniczący,

w imieniu niżej podpisanych organizacji społecznych zwracamy się do Państwowej Komisji Wyborczej z apelem w związku z głosowaniem w wyborach do Sejmu i Senatu w połączeniu z referendum ogólnokrajowym, zaplanowanych na dzień 15 października 2023 r.

Zależy nam, by zagwarantowane były uczciwość i przejrzystość procesu wyborczego oraz uwzględnione prawo wyborców do podejmowania swobodnej decyzji udziału lub powstrzymania się od udziału w wyborach lub w referendum.

Pytania referendalne opierają się na wprowadzających w błąd stwierdzeniach. Referendum  ma charakter plebiscytu wyraźnie sprzyjającego jednej opcji politycznej. To prowadzi do wypaczenia samej istoty referendum, jako ważnej instytucji demokratycznej. Tym bardziej wyborcy powinni mieć zagwarantowane nie tylko teoretyczne prawo, ale realną możliwość odmowy wzięcia w nim udziału.

Mając na uwadze istotę instytucji referendum, zwracamy się do Państwowej Komisji Wyborczej z apelem o uwzględnienie w przygotowywanych dla obwodowych komisji wyborczych wytycznych w sprawie zadań i trybu przygotowania oraz przeprowadzania głosowania (dalej: wytycznych), instrukcji dotyczącej prawa wyborców do odmowy wzięcia udziału w referendum. Szczególnie istotne jest, naszym zdaniem, zawarcie w wytycznych zaleceń dla członków komisji obwodowych (1) nakazujących im każdorazowe pytanie wyborców, w których głosowaniach/głosowaniu chcą wziąć udział (w wyborach do Sejmu, w wyborach do Senatu, w referendum), a także, (2) przestrzegania obowiązku odnotowania w polu „uwagi”, znajdującym się w spisie wyborców, niepobrania przez wyborcę określonych kart do głosowania.

Ponadto zwracamy się z apelem do Państwowej Komisji Wyborczej, by w przygotowywanych materiałach informacyjnych na temat głosowania w dniu 15 października 2023 r. Komisja wyjaśniła, (1) jak ustalana jest frekwencja w referendum ogólnokrajowym, (2) czym jest karta ważna/nieważna, a czym głos ważny/nieważny oraz (3) przedstawiła informację o prawie wyborcy do odmowy wzięcia udziału w głosowaniu referendalnym i sposobie skutecznego skorzystania z tego prawa.

W naszej opinii takie działania przyczynią się do realizacji prawa wyborców do informacji, a co za tym idzie, umożliwią im podjęcie świadomej decyzji dotyczącej głosowania.

Z wyrazami szacunku,

• Akcja Demokracja
• Federacja Znaki Równości
• Forum Obywatelskiego Rozwoju
• Fundacja Autonomia
• Fundacja CultureLab (Mapuj Pomoc)
• Fundacja Edukacyjna Jacka Kuronia
• Fundacja Centrum im. prof. Bronisława Geremka
• Fundacji Green REV Institute
• Fundacja Juniper
• Fundacja Łódzki Szlak Kobiet
• Fundacja Miasto Obywatelskie Lubartów
• Fundacja Ocalenie
• Fundacja OFF school
• Fundacja im. Stefana Batorego
• Fundacja Widzialne
• Fundacja Wolności
• Fundacja Wolność od Religii
• Fundacja Wolności Gospodarczej
• Fundacja Wspomagania Wsi
• Helsińska Fundacja Praw Człowieka
• Instytut Spraw Publicznych
• Inicjatywy “Nasz Rzecznik”
• Inicjatywa Wiosna Bez Barier
• Instytut Zdrowia i Hortiterapii
• Komitet Obrony Demokracji
• Kongres Obywatelskich Ruchów Demokratycznych
• Kongresu Ruchów Miejskich
• Miłość Nie Wyklucza
• Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
• Otwarta Rzeczpospolita – Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii
• Sieć Obywatelska Watchdog Polska
• Stowarzyszenie “Jesteśmy Razem”
• Stowarzyszenie Adwokackie Defensor Iuris
• Stowarzyszenie Amnesty International
• Stowarzyszenie BoMiasto
• Stowarzyszenie Kampania Przeciw Homofobii
• Stowarzyszenia Nomada
• Stowarzyszenia Szlakiem Kobiet
• Stowarzyszenie Zielone Dzieci