Koalicja przeciwko SLAPP w Europie (CASE) z zadowoleniem przyjmuje ogłoszoną dziś inicjatywę Komisji Europejskiej anty-SLAPP, która obejmuje kluczowe środki i zabezpieczenia potrzebne w każdym skutecznym ustawodawstwie anty-SLAPP.
Inicjatywa, która koncentruje się na sprawach transgranicznych, jest pierwszym kluczowym krokiem naprzód w walce z nadużyciami w sprawach sądowych przeciwko organom nadzoru publicznego w Europie.
Strategiczne procesy sądowe przeciwko udziałowi publicznemu (SLAPP) działają poprzez proces sądowy, aby uciszyć krytyczne wypowiedzi, zamknąć odpowiedzialność i podważyć prawa demokratyczne. Raport CASE opublikowany w marcu 2022 r. wykazał rosnący skumulowany trend SLAPP w Europie od 2015 r.
Propozycje UE anty-SLAPP: szeroki zakres środków
Koalicja CASE z przyjemnością odnotowuje, że podstawowe zabezpieczenia i zalecenia, za którymi opowiadaliśmy się w ciągu ostatnich lat i które omówiliśmy w naszym najnowszym raporcie, zostały uwzględnione w inicjatywie Komisji Europejskiej. Z zadowoleniem przyjmujemy szeroki zakres osobisty proponowanych środków, uznając, że SLAPP mają na celu ograniczenie przejrzystej debaty publicznej i mogą mieć wpływ na każdego, kogo chce się pociągnąć do odpowiedzialności. Zdecydowanie popieramy podejście Komisji Europejskiej, która definiuje SLAPP jako zjawisko o skutkach transgranicznych, wskazując, w jaki sposób próby ograniczenia udziału publicznego rezonują i wpływają na interes publiczny ponad granicami, i z zadowoleniem przyjmujemy jej zalecenie, aby państwa zapewniały stosowanie zabezpieczeń we wszystkich przypadkach wykraczających poza zakres minimalnych standardów UE. Zauważamy również, że proponowane przepisy anty-SLAPP zawierają kluczowe zabezpieczenia i środki zidentyfikowane w naszych badaniach i wyartykułowane w naszej modelowej dyrektywie, w szczególności mechanizm wcześniejszego zwolnienia (wraz z odwróceniem ciężaru dowodu, zawieszeniem postępowania, postępowaniem przyspieszonym), reżimem sankcji oraz środków zaradczych i ochronnych (np. rekompensata kosztów).
Z zadowoleniem przyjmujemy również zalecenie Komisji dla państw członkowskich, aby dokonały przeglądu tych przepisów, które poprzez nadmierne ograniczanie lub mrożenie wolności wypowiedzi narażają systemy sądownicze na nadużycia w celu uciszenia krytyków, w szczególności przepisy dotyczące zniesławienia. CASE wielokrotnie podkreślało znaczenie holistycznego podejścia w walce ze SLAPP, w tym podnoszenie świadomości i szkolenia prawne, mechanizmy wsparcia i bezpłatną pomoc prawną, przegląd kodeksów etycznych zawodów prawniczych, gromadzenie danych i raportowanie. Cieszymy się, że te elementy zostały uwzględnione w propozycjach Komisji Europejskiej i pozostajemy otwarci na bieżące zaangażowanie Komisji i państw członkowskich w proces wdrażania.
Co dalej?
Unijni i krajowi decydenci muszą autentycznie zaangażować się w tę inicjatywę. Osiągnięcie szybkiego porozumienia w sprawie ambitnego unijnego prawa anty-SLAPP to cel, który należy traktować priorytetowo. Prawodawcy unijni – Parlament Europejski i Rada, z pomocą Komisji – oraz prawodawcy krajowi muszą opierać się na wniosku ustawodawczym Komisji i dążyć do możliwie najsurowszego zestawu przepisów. Należy zwalczać wszelkie próby osłabienia minimalnych standardów zaproponowanych przez Komisję.
Komentarze